سوره (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوره: (سُورَةٌ اَنْزَلْنَاها) «سوره» از مادّه «
سور» به معنای ارتفاع و بلندی بنا است، سپس به دیوارهای بلندی که سابقاً اطراف شهرها برای حفظ از هجوم دشمنان می‌کشیدند، «سور» می‌گفتند و از آنجا که این دیوارها شهر را از منطقه بیرون جدا می‌کرد، تدریجاً این کلمه، به قطعه و بخشی از چیزی- از جمله قطعه و بخشی از
قرآن که از بقیه جدا شده است- اطلاق گردیده است.
بعضی از ارباب لغت نیز گفته‌اند: «سوره» به بناهای زیبا، بلند و برافراشته گفته می‌شود و به بخش‌های مختلف از یک بنای بزرگ نیز سوره می‌گویند. به همین تناسب به بخش‌های مختلف قرآن که از یکدیگر جدا است سوره، اطلاق شده است.
(سُورَةٌ اَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَاَنزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَّعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ) (این سوره‌ای است که آن را فرو فرستادیم و عمل به آن را واجب نمودیم و در آن آیات روشنی نازل کردیم، شاید شما متذکّر شوید.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه سوره به معنای پاره‌ای از کلمات و جمله‌بندی‌هایی است که همه برای ایفای یک غرض ریخته شده باشد و به همین جهت در این
آیه شریفه یک بار مجموع آیات سوره به اعتبار معنایی که دارند یک سوره نامیده شده و فرموده: این سوره را نازل کردیم و بار دیگر ظرف برای بعضی آیاتش اعتبار شده، از باب ظرفیت مجموع برای بعض و فرموده: در آن آیاتی روشن نازل کردیم و این کلمه از کلماتی است که قرآن کریم آن را وضع کرده و هر دسته از آیاتش را یک سوره نامیده و استعمال آن در کلام خدای تعالی مکرر آمده و مثل اینکه وجه این نامگذاری معنای لغوی آن است، که همان دیوار دور شهر باشد که بر شهر احاطه می‌کند، چون سوره قرآن نیز حصاری است که چند آیه و یا یک غرض معینی را که در مقام ایفای آن است در بر گرفته است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سوره»، ص۳۰۳.
