سَمِعْنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمِعْنا:(سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا) «سَمِعْنا» در بعضى از موارد به معناى فهميديم و تصديق كرديم آمده است كه يک نمونه‌اش همين
آیه است، يعنى دعوت پيامبرانت ر ا با تمام وجود خود پذيرفتيم و در مقام اطاعت و پيروى در آمديم.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
سَمِعْنا:
(آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ) (پیامبر، به آنچه از سوى
پروردگارش بر او نازل شده، ايمان آورده است؛ و همه
مؤمنان نيز به
خدا و فرشتگانش و كتاب‌هاى او و فرستادگانش،
ایمان آورده‌اند؛ و گفتند: «ما در ميان هيچ يک از پيامبران او، فرق نمى گذاريم و به همه ايمان داريم». و گفتند: «شنيديم و اطاعت كرديم. پروردگارا ! به آمرزشِ تو اميدواريم؛ و بازگشت ما به سوى توست.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله
(سَمِعْنا وَ أَطَعْنا ) انشا است، نه اخبار، نمى‌خواهند خبر دهند كه ما شنيديم و اطاعت كرديم، بلكه مى‌خواهند به تعبير فارسى بگويند بچشم، اطاعت و اين تعبير كنايه است از اينكه دعوت تو را اجابت كرديم، هم با ايمان قلبى، و هم با عمل بدنى، چون كلمه
سمع در
لغت كنايه گرفته مى‌شود از قبول و اذعان به قلب و كلمه اطاعت استعمال مى‌شود در رام بودن در عمل، پس با مجموع دو كلمه
سمع و طاعت امر ايمان تمام و كامل مى‌گردد. و جمله
(سَمِعْنا وَ أَطَعْنا) از ناحيه بنده، انجام دادن همه وظائفى است كه در برابر مقام
ربوبیت و دعوت خدا دارد، و اين وظائف و تكاليف همه آن حقى است كه خدا براى خود به عهده بندگان گذاشته، كه در كلمه عبادت خلاصه مى‌شود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاكِسُو رُؤُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ) (و اگر ببينى مجرمان را هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان سر به زير افكنده، و مى‌گويند: «پروردگارا! آنچه وعده كرده بودى ديديم و شنيديم؛ ما را بازگردان تا كار شايسته انجام دهيم؛ ما به
قیامت يقين داريم.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اينكه مى‌گويند: پروردگارا ديديم و شنيديم، پس ما را برگردان كه
عمل صالح كنيم، زيرا داراى ايمان و يقين شده‌ايم، به خاطر اين است كه در آن روز حق برايشان آشكارا گشته، و اين معنا منكشف مى‌شود كه نجات تنها در ايمان و عمل صالح است، ايمان برايشان حاصل شده، درخواست رجوع مى‌كنند تا عمل صالح را نيز تامين نمايند، تا سبب نجاتشان كه گفتيم دو جزء است تمام و كامل بشود. و معناى آيه اين است كه چه مى‌شد كه همين مجرمين منكر لقاء اللَّه را مى‌ديدى، كه چگونه سرها نزد پروردگارشان بزير افكنده و در موقفى از لقاء اللَّه قرار گرفته‌اند، كه موقف خوارى و ذلت و پشيمانى است، مى‌گويند: پروردگارا با دو چشم خود ديديم و با دو گوشمان حق را شنيديم و تسليم شديم، پس ما را برگردان تا عمل صالح هم انجام بدهيم، چون يقين برايمان حاصل شد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سَمِعْنَا»، ص۳۰۰.
