سَماء (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمَاء:(ثُمَّ اسْتَوى إِلَى السَّمآءِ) «سَمَاء» در لغت، به معناى طرف بالا است،
و اين مفهوم جامعى است كه مصداق‌هاى مختلفى دارد؛ لذا مى‌بينيم در
قرآن در موارد گوناگونى به كار رفته است: ۱- گاهى به «جهت بالا» در قسمت مجاور زمين ۲- گاه به منطقه‌اى دورتر از سطح زمين (محل ابرها) ۳- گاه به «قشر متراكم هواى اطراف زمين» ۴- و گاهى به معناى «كرات بالا» آمده است. و طبق تعبير اول در
سوره سجده، «سماء» به معناى مقام قرب خدا است، و طبق تعبير دوم «سماء» به معناى همين
آسمان است (دقت كنيد).
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با سَمَاء:
(هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ) (او كسى است كه همه آنچه را در زمين وجود دارد، براى شما آفريد؛ سپس به آسمان پرداخت؛ و آن‌ها را به صورت هفت آسمان مرتّب نمود؛ و او به هر چيزى دانا است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: بحث پيرامون كلمه (سماء)، در سوره سجده انشاء اللَّه خواهد آمد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ) (امور اين جهان را از آسمان به سوى زمين تدبير مى‌كند؛ سپس در روزى كه مقدار آن هزار سال از سال‌هايى است كه شما مى‌شمريد به سوى او بالا مى‌رود و دنيا پايان مى‌يابد).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اشعار است به اينكه مراد از سماء مقام قربى است كه زمام همه امور بدانجا منتهى مى‌شود، نه آسمان كه به معناى جهت بالا و يا ناحيه‌اى از نواحى عالم جسمانى است، براى اينكه قبلا فرمود: تدبير امر مى‌كند از آسمان تا زمين آن گاه‌فرمود: سپس به سوى او عروج مى‌كند ، پس معلوم مى‌شود عروج به سوى او از همان طريقى است كه از آن نازل شده، و در آيه غير از علوى كه به تعبير سماء آمده و پايينى كه از آن به ارض تعبير كرده، و نزول و عروج چيز ديگرى نيامده پس قهرا نزول از سماء و عروج به سوى خدا را مى‌فهماند كه مراد از سماء، مقام حضور است، كه تدبير امر از آن مقام صادر مى‌شود.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سَمَاء»، ص۲۹۹.
