سمآء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَمآء (به فتح سین) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای بلندی و
آسمان است. اين
کلمه به لفظ مفرد (سماء) ۲۵ و به لفظ جمع
سموات ۱۲ بار در
نهج‌البلاغه استفاده شده است.
سَمآء به معنای بلندی و آسمان است.
طبرسی فرموده: سماء معروف است و هر آنچه بالاى تو باشد و بر تو سايه افكند سماء است و سماء بيت، سقف آناست. به
باران نيز سماء گويند.
بعضی از موارد که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در
دعای‌استسقاء می‌فرمایند:
«وَأَنْزِلْ عَلَيْنَا سَمَاءً مُخْضِلَةً.» «پروردگارا! بارانى
زنده كننده بر ما نازل فرما.»
(شرح های خطبه:
)
درباره آسمان فرمود:
«وَفُتِحَتْ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّماءِ.» «درهاى آسمان برويشان گشوده شده.»
(شرح های خطبه:
)
درباره راه‌های آسمان فرمود:
«أَيُّهَا النَّاسُ، سَلُوني قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُوني، فَلاََنَا بِطُرُقِ السَّماءِ أَعْلَمُ مِنّي بِطُرُقِ الاَْرْضِ.» «اى مردم! پيش از آن كه مرا نيابيد آنچه مى‌خواهيد بپرسيد كه من به راههاى
آسمان از طرق
زمین آشناترم.»
(شرح های خطبه:
)
در
خطبه ۱۹۲ فرمود آسمان نيز اهل (غير از
ملائکه) دارد:
«إِنَّ حُكْمَهُ فِي أَهْلِ السَّماءِ وأَهْلِ الاْرْضِ لَوَاحِدٌ.» «فرمان او درباره اهل آسمان ها و زمين يكى است.»
(شرح های خطبه:
)
درباره امانت عرضه شده بر آسمان‌ها فرمود:
«ثُمَّ أَدَاءَ الاَْمَانَةِ، فَقَدْ خَابَ مَنْ لَيْسَ مِنْ أَهْلِهَا، إِنَّهَا عُرِضَتْ عَلَى السَّماوَاتِ الْمَبْنِيَّةِ.» «سپس (وظيفه الهى هر كس) اداى
امانت است، چه اين كه آن كس كه اهل امانت نباشد، هرگز به مقصد نمى‌رسد (بدانيد) امانت بر آسمان‌هاى بنا شده.»
(شرح های خطبه:
)
فقط یک مورد از این کلمه در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سمآء»، ج۱، ص۵۵۴.
