• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَقَر (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَقَر:(ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ)
«سَقَر» (بر وزن سفر) در اصل به معناى تغيير رنگ بدن و متأذى شدن از تابش آفتاب و مانند آن است، و از آن‌جا كه جهنم اين دگرگونى و آزار را به نحو شديد دارد، يكى از نام‌هاى آن‌ «سقر» است، و مراد از «مَسّ»، همان تماس گرفتن و لمس كردن است. بنابراين، به دوزخيان گفته مى‌شود: بچشيد! حرارت سوزانى را كه از لمس آتش دوزخ‌ حاصل مى‌شود، بچشيد، و نگوييد اينها دروغ، خرافه و اسطوره است.بعضى معتقدند: «سَقَر» نام تمام دوزخ نيست، بلكه بخش خاصى از دوزخ است كه سوزندگى فوق‌العاده عجيبى دارد، چنان كه در روايتى از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده: «دره‌اى است به نام «سقر» كه جايگاه متكبران است، و هر گاه نفس بكشد دوزخ را مى‌سوزاند». و در اصل، از مادّه‌ «سَقْر» (بر وزن فقر) به معناى دگرگون شدن و ذوب شدن بر اثر تابش آفتاب نيز آمده، سپس به عنوان يكى از نام‌هاى جهنم انتخاب شده است؛ و كراراً در آیات قرآن آمده و انتخاب اين نام، اشاره به عذابهاى هولناک دوزخ است كه دامان اهل خود را مى‌گيرد، و نيز آن را نام يكى از طبقات ودركات هول‌انگيز دوزخ دانسته‌اند.



ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با سَقَر:

۱.۱ - آیه ۴۸ سوره قمر

(يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ) (در آن روز كه به صورت در آتش دوزخ كشيده مى‌شوند و به آنها گفته مى‌شود: بچشيد عذاب دوزخ را.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه سقر يكى از اسامى جهنم است، و مس كردن سقر به اين است كه: سقر با حرارت و عذابش به ايشان برسد. معناى آيه اين است كه: اين‌كه گفتيم مجرمين از نظر رسيدن به منزلگاه سعادت در ضلالتند، و در عوض راه آتش را در پيش دارند، اين جريان در روزى صورت مى‌گيرد كه با صورت در آتش كشيده مى‌شوند، و آن وقت به ايشان گفته مى‌شود: بچشيد آن‌چه را كه جهنم با حرارت و عذابش به شما مى‌دهد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۲۶ سوره مدثّر

(سَأُصْلِيهِ سَقَرَ) (امّا به زودى او را وارد سَقَر (دوزخ‌) مى‌كنم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى به زودى او را داخل سقر مى‌كنم، و سقر در عرف قرآن يكى از نام‌هاى جهنم و يا دركه‌اى از دركات آن است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۳ - آیه ۲۷ سوره مدثر

(وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ) (و توچه مى‌دانى «سَقَر» چيست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى به زودى او را داخل سقر مى‌كنم، و سقر در عرف قرآن يكى از نام‌هاى جهنم و يا دركه‌اى از دركات آن است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. قمر/سوره۵۴، آیه۴۸.    
۲. مدثر/سوره۷۴، آیه۲۶.    
۳. مدثر/سوره۷۴، آیه۲۷.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۸۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص۲۳۸.    
۶. قمر/سوره۵۴، آیه۴۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۰.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۳۹.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۴۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۹۴.    
۱۲. مدثر/سوره۷۴، آیه۲۶.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۷۶.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۳۷.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۸۷.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۶۸.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۸۶.    
۱۸. مدثر/سوره۷۴، آیه۲۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۷۶.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۳۷.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۸۷.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۶۸.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۸۶.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه‌، برگرفته از مقاله «سَقَر»، ص۲۹۳.    






جعبه ابزار