• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَفینَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سَفینَه (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: سفن (مفردات‌قرآن)، سفینة (لغات‌قرآن)، کشتی.


سَفن (به فتح سین) و سَفینه (به فتح سین) از واژگان نهج البلاغه به معنای کشتی است.
سه بار از این واژه در نهج البلاغه آمده است.


سَفن و سَفینه
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۷.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۶۴.    
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۴.    
به معنای کشتی آمده و جمع آن سفن است.

مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - السَّفينَةِ - خطبه ۱۹۶ (دنیا)

امام علی (علیه‌السلام) درباره دنیا فرموده:
«فإِنَّها... تَميدُ بِأَهْلِهَا مَيَدانَ السَّفينَةِ.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۲، خطبه ۱۹۶.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۶، خطبه ۱۹۱.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۰، خطبه ۱۹۶.    

«دنیا اهل خود را بالا و پائین می‌برد مانند بالا و پائین رفتن کشتی.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۳، خطبه ۱۹۶.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۴.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۴۹.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۱۰.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۷.    
)


۲.۲ - سَفينَة - خطبه ۱۳ (بصره)

در وصف بصره فرموده:
«كَأَنّي أَنْظُرُ إِلى مَسْجِدِها كَجُؤْجُؤِ سَفينَة.»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۷، خطبه ۱۳.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۴۱، خطبه ۱۳.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶، خطبه ۱۳.    

«گويا مى‌بينم عذاب خدا از آسمان و زمین بر شما فرو مى‌آيد، همه غرق شده‌ايد، تنها قلّه بلند مسجدتان همچون سينه كشتى از روى آب نمايان است.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه ۱۳.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۷.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۱۳.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۹۴.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۵۲.    
)
که در (بصر)
(ببینید: بصر)
یا (جوءجوء)
(ببینید: جوءجوء)
گذشت.


۲.۳ - بِسُفُنِ - خطبه ۵ (خطاب به ابوسفیان)

پس از بیعت ابوبکر در سقیفه آنگاه که عباس و ابوسفیان از حضرت خواستند که به او بیعت کنند در یک کلامی فرمود:
«أَيُّها النّاسُ، شُقّوا أَمْواجَ الفِتَنِ بِسُفُنِ النَّجاةِ، وَ عَرِّجوا عَنْ طَريقِ الـمُنافَرَةِ.»
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰، خطبه ۵.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۵، خطبه ۵.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲، خطبه ۵.    

«مردم امواج فتنه‌ها را با کشتی‌های نجات بشکافید و از راه منافرت و جدائی به راه حق آئید.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه ۵.    
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۰.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۳۷.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۳۸.    
[۳۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۱۸.    
)


سه بار از واژه سَفَن در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۷.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۶۴.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۴.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۲، خطبه ۱۹۶.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۶، خطبه ۱۹۱.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۰، خطبه ۱۹۶.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۳، خطبه ۱۹۶.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۲.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۴.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۴۹.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۱۰.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۷.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۷، خطبه ۱۳.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۴۱، خطبه ۱۳.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶، خطبه ۱۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه ۱۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۷.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۷۷.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۱۳.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۹۴.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۵۲.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰، خطبه ۵.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۵، خطبه ۵.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲، خطبه ۵.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه ۵.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۹.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۰.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۳۷.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۳۸.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۱۸.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سَفَن»، ج۱، ص۵۳۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 13 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 196 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 5 نهج البلاغه
جعبه ابزار