• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَعْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سَعْی (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: سَعْی (مفردات‌قرآن)، تَسْعی‌ (لغات‌قرآن).


سَعْى (به فتح سین و سکون عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای تلاش و تند رفتن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: سِعایة (به کسر سین) به معنای نمّامی است. پانزده بار از این واژه در نهج البلاغه آمده است.


سَعْى
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۳.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۱۸.    
به معنای تلاش و تند رفتن آمده است. راغب در مفردات گوید: سعی تند رفتن است و استعاره به جدّیت در کار اطلاق می‌شود، خیر باشد یا شرّ.
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۱.    
«مساعاة» بین الاثنین است. سعایة به معنای نمّامی است.

مساعاة بین الاثنین است. امام علی (علیه‌السلام) درباره دنیا فرموده: «وَمَنْ ساعاها فاتَتْهُ، وَمَنْ قَعَدَ عَنْها وَاتَتْهُ»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۲۷، خطبه ۸۰.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۰۶، خطبه ۸۲.    
«هر که با آن مساعات کند از وی فوت می‌شود و هر که از آن دست بردارد اطاعتش می‌کند.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۷، خطبه ۸۲.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۴.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۲۰.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۳۳۹.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۳۹.    
)
سعایة به معنای نمّامی است، حضرت درباره نمّام‌ها به مالک اشتر می‌نیسد: «وَلا تَعْجَلَنَّ إِلَى تَصْديقِ ساع، فَإِنَّ السّاعيَ غاشٌ» نامه ۵۳، ۴۳۰،
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۱، نامه ۵۳.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۹۷، نامه ۵۳.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
«در تصدیق نمّام عجله نکن زیرا که نمّام عوض کننده حقائق است.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۱، نامه ۵۳.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۵.    
(شرح‌های نامه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۵.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۴۱۳.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۷.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۹.    
)

پانزده بار از واژه سعی در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۳.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۱۸.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۱.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۲۷، خطبه ۸۰.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۰۶، خطبه ۸۲.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۷، خطبه ۸۲.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۰.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۴.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۲۰.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۳۳۹.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۳۹.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۱، نامه ۵۳.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۹۷، نامه ۵۳.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۱، نامه ۵۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۵.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۵.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۴۱۳.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۷.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سعی»، ج۱، ص۵۳۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 81 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار