• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَفَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَفَه (به فتح سین و فاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حماقت است.
سیزده بار از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَفَه به معنای حماقت آمده است.
در «قاموس» جهالت گفته و راغب گوید سبکی بدن است و در سبکی و نقصان عقل به کار رفته است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - السَّفيهِ - حکمت ۲۰۱ (موعظه)

امام علی (علیه‌السلام) در حکمت ۲۰۱ فرموده:
«الْجودُ حارِسُ الاَْعْراضِ، وَ الْحِلْمُ فِدامُ السَّفيهِ، وَ الْعَفْوُ زَكاةُ الظَّفَرِ.»
«بخشش نگهبان آبروهاست، بردباری دهانبند احمق است و گذشت زکاة پیروزی است.» فدام (به فتح و کسر اوّل) چیزی است که عجم‌ها بر دهان می‌بندند و دهان بسته می‌شود.


۲.۲ - السَّفيهِ - حکمت ۲۱۴ (بردباری در مقابل احمق)

و در حکمت ۲۱۴ فرموده:
«بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفيهِ تَكْثُرُ الاَْنْصارُ عَليْهِ.»
«با بردباری در مقابل احمق یاران انسان بر علیه او زیاد می‌شود.»

۲.۳ - يُسَفِّهُ - نامه ۳۹ (خطاب به عمرو بن عاص)

آن حضرت به عمرو بن عاص درباره معاویه می‌نویسد:
«فَإِنَّكَ جَعَلْتَ دينَكَ تَبْعاً لِدُنْيا امْرِىء ظاهِر غَيُّهُ ... يَشينُ الْكَريمَ بِمَجْلِسِهِ، وَ يُسَفِّهُ الْحَليمَ بِخِلْطَتِهِ.»
«تو دین خود را تابع‌ کسی کرده‌ای که گمراهیش آشکار است، آدم بزرگوار را با همنشینی خود بدنام می‌کند و عاقل را با رفاقت خویش احمق می‌نماید.»


سیزده بار از واژه سفه در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۷.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۳۴۶.    
۳. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۲۸۵.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۴.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۱.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۱.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۶۲۰.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۸۲.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت ۲۱۴.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۰۳، حکمت ۲۲۴.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۴.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۶، حکمت ۲۲۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۱۶.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۹۳.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۸.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۶۷، نامه ۳۹.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۷۱، نامه ۳۹.    
۲۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۱، نامه ۳۹.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۳، نامه.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۳۸.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۳۹.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۰۲.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۷۰.    
۳۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۱۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سفه»، ج۱، ص۵۳۷.    






جعبه ابزار