سفرنامه کازاما (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سفرنامه کازاما کتابی است به
زبان فارسی که از روی متن ژاپنی آن توسط آقای
هاشم رجب زاده به فارسی برگردان شده و به موضوع سفرنامه کازاما به
ایران می‌پردازد. این کتاب در
سال ۱۹۳۵ م. به چاپ رسیده است.
کتاب، مشتمل بر پیش گفتاری از سوی انجمن
آثار و مفاخر فرهنگی، پیش گفتار مترجم، مقدمه نویسنده و هفت بخش اصلی است.
شناخت ژاپنی‌ها از ایران و آغاز ارتباط رسمی و جدی دو کشور به سفر ماساهارو یوشیدا به ایران، در
زمان ناصرالدین شاه بازمی گردد. پس از او نیز ژاپنیان دیگری در مقام سفیر و سیاح و محقق به ایران آمدند. با این همه ژاپن تا بعد از
جنگ جهانی اول از وجود نمایندگی دیپلماتیک در ایران بی بهره بود.
بر اساس توضیحات دکتر رجب زاده مترجم کتاب، درباره سابقه روابط سیاسی و رسمی ایران و ژاپن به طور خلاصه باید گفت: نخستین بار در
مهر ماه ۱۳۰۵ ش. ایوانارو اوچی یاما مامور وزارت خارجه ژاپن به
تهران آمد و پس از وی، ناری ئه گونسو مامور ایران شد و پس از چندی در سال ۱۳۰۸ ش. شونسکه تاروسه از وزارت خارجه ژاپن، به ایران آمد. اما پیش از اقامت وی در تهران، وی در
اثر بیماری درگذشت و آکی ئو کازاما از اروپا، مامور وزارت مختاری ژاپن در ایران گردید. وی در
تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۰۸ ش. به تهران آمده و تا ۱ آبان ۱۳۱۱ ش. مقیم و مامور در این
شهر بود. سفرنامه کازاماو یادداشت‌های ایران کازاما گویای
ذهن روشن، فکر سلیم و
اطلاعات پردامنه اوست و خواننده با نگاهی به این نوشته درمی یابد که این نویسنده
ادیب ، دیپلمات و سیاسمتدار چه آگاهی‌های وسیع و ارزنده‌ای درباره ایران در یادداشت هایش که حاصل کمتر از سه سال
اقامت او در سرزمین ماست، با
دقت و مطالعه و حوصله گردآورده است. شرح کازاما از تمدن،
هنر ، فرهنگ و ادب ایران سرشار از تحسین مردمی است که این مایه‌های معنوی را به بار آورده‌اند.
اشاره‌های کازاما به مناسبات تاریخی ایران و ژاپن، عالمانه و درخور توجه است. کازاما در بیان احوال
سیاست و
حکومت در ایران، نکته‌هایی بس دقیق و
حساس را یادآور شده و با همه تحسینی که از رضاشاه و تدبیرهای او کرده، با لحنی انتقادی از اصلاحات آن دوره سخن گفته است. وی در جایی ازکتاب می‌نویسد:
امروزه
ایران کاملا زیر
حکومت استبدادی لشکری است. وجود مجلس، نظام به ظاهر پارلمانی را نشان می‌دهد؛ اما
قدرت مجلس رفته رفته می‌کاهد و بر اقتدار دستگاه‌های لشکری افزوده می‌شود.
او به اصلاحات قانونی و پاره‌ای تدابیر اجتماعی این دوره، خوشبینانه نگریسته و تاسیسات حقوقی جا افتاده در جامعه ایرانی را، که در
اصل برآمده از
احکام و
سنت اسلامی می‌باشد را، ستوده است. شرح مفصلی هم درباره
تعزیه آورده و هنر شبیه خوان‌های این نمایش مذهبی را تحسین کرده است.
مجموعه‌ای از مهم‌ترین مطالب و موضوعاتی که کازاما از آنها صحبت کرده، اماکن و بناهایی که از آنها دیدن نموده، جاهایی که در مسیر از آنها عبور کرده یا به آنجا
سفر کرده، اقداماتی که صورت داده، برداشت‌ها و تحلیل‌هایی که ارائه نموده، صحنه‌ها و رویدادهایی که شاهد بوده و بالاخره نکات مهمی که به آنها توجه کرده عبارتند از:
دیدار از باکو،
انزلی ،
قزوین در مسیر رسیدن به تهران، ساختمان سفارت ژاپن،
ذوق زیبایی شناسی ایرانی، زیبایی و آوازه
کوه دماوند ، وصف خیابان لاله زار،
بازار تهران ،
نوروز و
عید قربان ، دیدار با رضاشاه، تشریفات دربار، روش سیاسی رضاشاه، دیدار از
اصفهان و مشاهده
آثار تاریخی و بناهای دیدنی این شهر و توصیف آنها، دیدار از
قم و
شیراز ، بختیاری‌ها، بازدید از تخت جمشید و
پاسارگاد ، دیدار از
بوشهر و
شوشتر و میدان‌های نفتی آن مناطق، فرهنگ عصر ساسانی، مناسبات ایران و چین،
زن ایرانی،
کشف حجاب ، عروس ایرانی،
دین مردم ایران، تعزیه داری
محرم ، دسته‌های عزاداری، هنر ایران و....
کتاب، مشتمل بر پاورقی‌هایی به قلم مترجم و فهرست منابع مورد استفاده در ترجمه و شرح کتاب، فهرست
اعلام اشخاص، فهرست اعلام جاها در انتهای کتاب و نیز فهرست مطالب در ابتدای آن می‌باشد.
نرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
