در جنگ بدر پرچم اوس را به دست داشت و در جنگ احد از کسانی بود که پایداری ورزیدند. وی به هنگام خیانت بنی‌قریظه به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و مسلمانان در جنگ احزاب و پیوستن به قریش و یاران‌شان، درباره آنان قضاوت کرد. حُکمِ سعد این بود که مردان‌شان کشته شوند و زنان و کودکان آنان به اسارت درآیند. پیامبر نیز حکمِ سعد را درباره آنان اجرا کرد، چرا که آنان خود حکمیّت وی را پذیرفته بودند.
سعد بن معاذ در سال ۳۲ قبل از هجرت به دنیا آمد و در سال پنجم هجرت درگذشت. او در جنگ خندق هدف تیری قرار گرفت و پس از یک ماه از دنیا رفت.بنابر نقل منابع در جنگ خندق فقط شش تن از مسلمانان به شهادت رسیدند که عبارت بودند از: سعد بن معاذ، انس بن اوس، عبدالله بن سهل، طفیل بن نعمان، ثعلبه ابن غنمة و کعب بن زید.
