سر البیان فی علم القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سر البیان فی علم القرآن تألیف حسن بیگلری می باشد.کتاب پیرامون برخی از موضوعات
علوم قرآنی نوشته شده است
مؤلف که فردی است نظامی و در ارتش خدمت می‌کرده مجموعه مطالب این کتاب را در ایام هفته در مجالس
قرائت قرآن بیان می‌کرده، آنگاه پس از مدتی تصمیم به چاپ آنها می‌گیرد و در قالب کتابی با نام «سر البیان» به چاپ می‌رساند وی مطالب را در دو فصل ارائه نموده که در فصل اول مباحثی همچون: وحی، نزول، جمع آوری قرآن،
تفسیر قرآن و قصه‌های قرآن وجود دارد و در فصل دوم مباحث مربوط به تجوید را تشریح می‌نماید و در این رابطه ابتدا به معرفی حروف پرداخته، آنگاه
اقسام همزه و مد و احکام تنوین را بیان نموده و در پایان پیرامون اقسام قرائت قرآن سخن می‌گوید. آنچه که در این کتاب به چشم می‌خورد روش مؤلف در بیان مطالب است که مباحث را در قالبی ساده و روان همراه با مثالهای متعدد ارائه نموده است لذا برای استفاده در سطوح عمومی می‌تواند مفید باشد.
در این فصل پیرامون اهمیت و
جایگاه قرآن سخن می‌گوید و می‌نویسد که تنها نباید به خواندن قرآن اکتفا نمود بلکه باید در آیات آن تامل نمود و از نور آن جهت هدایت استفاده کرد. و با توجه به وضعیت جامعه در زمان خود، ابراز تاسف می‌کند که اکثر مسلمانان بویژه جوانان از قرآن و حقایق آن بی خبر هستند
در این قسمت پس از تعریف وحی اقسام آن را متذکر می‌شود و هفت قسم برای آن بیان و در ادامه
وحی نبوت و
رسالت را به چهار قسم تقسیم و هر کدام را تعریف می‌نماید.
در این فصل ابتدا پیرامون اهمیت علم تجوید سخن گفته و نتیجه می‌گیرد که علم تجوید مخصوص کلام
عرب نیست و هر زبانی برای خود تجویدی دارد. و با در نظر گرفتن اهمیت آن بر هر فرد مسلمانی لازم است که علم تجوید را فراگیرد.
در این قسمت درباره مخارج حروف بحث می‌نماید و در ابتدا الفبای
زبان عرب را از نظر محل به سه قسم (حلق- دهان- لب‌ها) تقسیم نموده آنگاه هر کدام از آنها را به طور مفصل تشریح می‌نماید
با توجه به اینکه متن کتاب حاضر به
فارسی است نامگذاری آن به عربی اشکال دارد، از اینرو اگر نام آن را
اسرار بیان در علم قرآن می‌نهاد بهتر بود.
کتاب دارای ۲ فصل است که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: فصل: درباره قرآن شامل:
وحی / نزول قرآن/ جمع آوری قرآن/ حرکات و نقطه گذاری/ احتباس وحی و علل آن/
اقسام آیات /
روش قرآن در دعوت /
وجوه اعجاز /
قصص قرآن /
حروف مقطعه /
رسم الخط قرآن / عدم تحریف/ سوگندها/
حکمت تکرار آیات /
پیدایش علم قرائت و تجوید /
سبب اختلاف در قرائت / علوم و مقدمات لازمه برای تفسیر/ نکاتی که در تفسیر قرآن باید رعایت شود/ و مقصود اصلی از خواندن قرآن.
فصل دوم: تجوید شامل: حروف تهجی/
اقسام همزه / تشدید/ حرکات و سکون/ حروف نقطه دار و غیر نقطه دار/ کلمه، جمله، کلام/ طریق شناختن مخارج حروف/ مخارج حروف/
صفات حروف /
اقسام مد / ادغام/
احکام تنوین / احکام میم ساکن/ احکام الف/ احکام راء/ احکام لام/
هاء سکت/ اماله/ وقف و طرق نه گانه آن/ علائم وقف/ استعاذه/ بسلمه و قطع و وصل آن/ و
اقسام قرائت قرآن
کتاب یک جلد، متن آن فارسی و دارای ۳۱۶ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- جلد: گالینگور ۲- نوع کاغذ: معمولی ۳- نوبت چاپ: پنجم ۴- تاریخ انتشار: سال ۱۳۳۸ هجری شمسی ۵- ناشر: انتشارات کتابخانه سنائی ۶- تیراژ: ۲۲۰۰ نسخه ۷- دارای فهرست: الف: منابع و مصادر ب: موضوعات کتاب ۸- مولف: حسن بیگلری ۹- کتاب: سر البیان فی علم القرآن
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
