• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سبغ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: سبغ (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: سبغ (مفردات‌قرآن)، سابِغات (لغات‌قرآن).


سَبَغ (به فتح سین و باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای وسعت و تمام است. إِسْبَاغ (به کسر همزه و سکون سین) به معنای وسعت دادن است. این کلمه شش بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


سَبَغ
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۴.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۱.    
به معنای وسعت و تمام است. «سَبَغَ‌ النعمةُ‌ و المعاشُ‌ سُبُوغاً: اتَّسعا الشيءُ سَابِغ».
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۶۱۷.    
إِسْبَاغ به معنای وسعت دادن است.

چنان كه حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «أُوصِيكُمْ... بِتَقْوَى اللهِ الَّذِي أَلْبَسَكُمُ الرِّيَاشَ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمُ الْمَعَاشَ»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۸، خطبه ۱۸۲.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۲۸، خطبه ۱۷۰.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۲، خطبه ۱۸۲.    
«شما را وصيت مى‌كنم به تقواى خدایی كه بر شما لباس مزّين پوشانيده و وسایل زندگى را بر شما فراوان كرده است.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۷، خطبه ۱۸۲.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۹.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۵۹.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۲۸.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۹۲.    
)
در رابطه با دنيا فرموده: «فَإِنَّهَا عِنْدَ ذَوِي الْعُقُولِ كَفَيْءِ الظِّلِّ بِيْنَا تَرَاهُ سَابِغاً حَتَّى قَلَصَ وَزَائِداً حَتَّى نَقَصَ»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۰، خطبه ۶۲.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۰۵، خطبه ۶۱.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۴، خطبه ۶۳.    
«دنيا در نزد عاقلان مانند برگشتن سايه است مى‌بينى كه ممتدّ و وسيع است تا منقبض شد و زياد بود ناقص گرديد.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۲۳، خطبه ۶۳.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۴۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۴۷.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۳۴.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۹۳.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۴۰.    
)
«بِالنِّعَمِ السَّوَابغِ»
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۴۳، خطبه ۸۲.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۲۹، خطبه ۸۱.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۷، خطبه ۸۳.    
«نعمت‌هاى پر وسعت و گسترده.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۹، خطبه ۸۳.    
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۵.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۳۴۳.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
[۳۰] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۴۴.    
)

این کلمه شش بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۳۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۸، خطبه ۱۸۲.    
[۳۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۰، خطبه ۶۲.    
[۳۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۴۳، خطبه ۸۲.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۴.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۶۱۷.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۸، خطبه ۱۸۲.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۲۸، خطبه ۱۷۰.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۲، خطبه ۱۸۲.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۷، خطبه ۱۸۲.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۰.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۹.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۵۹.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۲۸.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۹۲.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۰، خطبه ۶۲.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۰۵، خطبه ۶۱.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۴، خطبه ۶۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۲۳، خطبه ۶۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۴۰.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۴۷.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۳۴.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۹۳.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۴۰.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۴۳، خطبه ۸۲.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۲۹، خطبه ۸۱.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۷، خطبه ۸۳.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۹، خطبه ۸۳.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۲.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۵.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۳۴۳.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
۳۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۴۴.    
۳۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۸، خطبه ۱۸۲.    
۳۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۰، خطبه ۶۲.    
۳۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۴۳، خطبه ۸۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سبغ»، ص۵۱۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 182 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 62 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار