سببیت (حکم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

سببیت (حکم)، اعتبار سبب بودن چیزی در فعلیت حکم است.

---

سببیت از اقسام احکام وضعی به شمار می‌آید و به معنای اعتبار سبب بودن چیزی برای فعلیت حکم و تکلیف است، مثل دلوک و زوال شمس که سبب وجوب نماز ظهر و فعلیت یافتن آن بر مکلف است.

---

اصولیون درباره این که مراد از سببیت، علت تامه است یا مقتضی، دو نظریه ارایه داده‌اند، ولی نظر غالب این است که سبب همان علت تامه است.
اگر سبب به معنای مقتضی باشد، تعریف آن چنین خواهد بود: هرگاه مانعی در کار نباشد و شرایط نیز فراهم آید از وجود آن وجود معلول لازم می‌آید، مثل آتش که سبب سوختن است.

---

روشن است که منظور از سببیت در عالم حکم و تکلیف، سببیت اعتباری است نه تکوینی، و به همین دلیل کاربرد سبب در چنین جاهایی دقیق نیست؛ برای مثال، در بحث واجب مشروط، زوال را شرط وجوب نماز ظهر، و آن را در حکم علت یا جزء علت دانسته‌اند.

---