سال ۴۹۳ هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در سال چهارصد و نود و سه هجری قمری، رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: وزارت
ابوالقاسم علی بن محمد بن جهیر در
بغداد، مصالحه فرزندان
ملکشاه، فعّالیت
باطنیان و حملات آنها به فرمانروایان سلجوقی، بالا گرفتن خطر
عیاران در بغداد، تشکیل
دولت غوریان، دستیابی صلیبی‌ها بر
بیت‌المقدس و کوشش آنها برای دستیابی بر
دمشق و ملاطیه و نبرد فاطمیان با آنها، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور مانند:
ابن جهیر عمیدالدوله و ... .
- مستظهر عباسی وزیر خود عمیدالدوله محمد بن جهیر (دوم) را می‌کشد و پسرش ابوالقاسم علی بن محمد بن جهیر (سوم) را بر جای او می‌نشاند و او را قوام‌الدوله و زعیم‌الرؤساء لقب می دهد.
- بالا گرفتن خطر عیاران در بغداد و افزایش نرخ‌ها و افزایش مرگ و میر.
- محمد بن ملکشاه پس از جنگ‌هایی در فارس و عراق با برادرش برکیاروق صلح می‌کند؛ به این ترتیب که برکیاروق اصفهان، فارس و عراق عجم را داشته باشد و محمد بر آذربایجان، ارمنستان و دیاربکر فرمانروایی کند.
- باطنیان به حمله به فرمانروایان سلجوقی و ترور آن ها می‌پردازند و چند قلعه مهم نفوذناپذیر را در اصفهان، قهستان، قزوین و ری به دست می‌آورند.
- دولت غوریانِ افغانستان و هند به دست عزالدین حسین بن حسن بن محمد، سرسلسله این دولت تشکیل شد.
- صلیبیان، گادفری ده بویون را پادشاه بیت‌المقدس می‌سازند و او را حامی آرامگاه مقدس لقب می‌دهند.
- هیئت‌هایی از دمشق به رهبری قاضی زین‌الدین ابوسعید هروی به بغداد می رود تا با کمک گرفتن کشور را از چنگال مسیحیان نجات دهند. هروی سخنرانی می‌کند و از خلیفه کمک می‌خواهد و می‌گرید و مردم نیز با او می‌گریند، ولی کسی پاسخ نمی‌دهد.
- اشغال انطاکیه به دست صلیبیان، خاندان‌های عرب حاکم بر شام، به ویژه «آل منقذ» در شیرز، و «بنوعمّار» در طرابلس را خوشحال می‌کند. فرمانروای شیرز راهنمایان و آذوقه ارزان قیمت در اختیار ریموند قرار می‌دهد.
- صلیبیان راه ساحل را پیش گرفتند و از کوه های نصیریه گذشتند و بر دژ کردها دست یافتند. گادفری نیز به آنان پیوست و از انطاکیه در آمد و بر «جبله» چیره شد. سپس همگی در ساحل مستقر شدند و بر طرطوس استیلا یافتند. سپس به سوی طرابلس رفتند. ابن عمّار، امیر این شهر از آنان امان خواست و به آنان راهنمایانی داد. آنان بیروت، صیدا و صور و پس از آن جبیل، عکا و آرسوف را در نوردیدند. آن گاه در عمق آن سرزمین نفوذ کرده، به رمله رسیده، برآن دست یافتند. سپس به بیت‌المقدس رفته، اطراف آن اردو زده، آن را محاصره کردند.
- صلیبی‌ها در هفتم ژوئن، بیت‌المقدس را محاصره می‌کنند و افتخارالدوله، امیر آن سامان و کارگزار فاطمیان از آن دفاع می‌کند.
- در پانزدهم ژوئیه ۱۰۹۹م و ۲۳ شعبان ۴۹۳ق شهر به دست صلیبی‌ها سقوط می‌کند و آنان وارد شهر می‌شوند و مرد و زن و مسلمان و یهودی و مسیحیان را می‌کشند که به آنان نپیوسته بودند. صلیبی ها هم چنین به مسجدالاقصی یورش می‌برند و هر کس که در آن پناهنده شده می‌کشند و مردم شهر را قتل عام و زنان آن را اسیر می‌کنند.
• خبر دستیابی صلیبیان بر بیت‌المقدس، به وزیر فاطمی افضل شاهنشاه بن بدر جمالی می‌رسد و او سپاهی به فرماندهی سعدالدوله قوّاس به جنگ آنان می‌فرستد و در عسقلان، در تاریخ دوازدهم اوت ۱۰۹۹م با آنان رویارو می‌شود. صلیبی ها از عسقلان به یافا و قیساریه عقب می‌نشینند.
- صلیبیان می‌کوشند تا دمشق را بگیرند. فرمانروای آن طغتکین آنان را به عقب می‌راند.
- بوهمند نورماندی، پادشاه انطاکیه، می‌کوشد تا شهر ملاطیه را بگیرد. کمشتکین دانشمند، امیر سیواس با او می‌جنگد و او را شکست می‌دهد و اسیر می‌کند و سه سال در قلعه خود نگه می‌دارد. سپس در سال ۱۱۰۳م با گرفتن غرامت سنگینی از صلیبیان، او را آزاد می‌کند.
- مرابطون، به فرماندهی محمد بن تاشفین، برادرزاده یوسف بن تاشفین، و با همراهی سردار مزدلی لمتونی بلنسیه را محاصره می‌کنند. در این میان السید کمبیادور می‌میرد و همسرش شیمانه دفاع از شهر را به عهده می‌گیرد. پس از هفت ماه محاصره و به دلیل گرسنگی، ناگزیر تسلیم می‌شود. وی از شهر بیرون می رود و آن را را به آتش می‌کشد. وقتی مرابطین به شهر می‌آیند، با ویرانه آن روبرو می‌شوند.
• ابن جهیر عمیدالدوله
• اوربان دوم
• محمد بزدوی
• زرقالی
• سید کمپیادور
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۵۴۸.
