سال ۲۴۵ هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۲۴۵ هجری قمری، چهل و پنجمین سال از قرن ۳ قمری و مصادف با سال ۲۳۸ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: بروز بلایای طبیعی در بخشی از
شام،
مصر،
عراق و جزیره، ضبط اموال بزرگانِ دستگاه حکومتی توسط
متوکل، وقوع جنگ و شورش‌های پراکنده در سرزمین‌های روم و برخی مناطق افریقا، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور مانند
ایولوخیو و ... .
• متوکل مقرر داشت تا طبق نظام سابق،
خراج را در
نوروز دریافت کنند.
• متوکل، دارایی بزرگانِ دستگاه حکومتی را ضبط کرد.
• به دستور متوکل، شهر «جعفریه» که بعدها به «متوکلیه» شهرت یافت ساخته شد. این شهر در شمال شهر
سامرا قرار داشت. متوکل هم چنین کاخ‌های «جعفری» و «لؤلؤة» را بنا نهاد و استخر مشهور و
مسجد جامع آن را افتتاح کرد و زمین‌هایی را تیول فرماندهان قرار داد. ولی چون معماران و مهندسان در ایجاد کانالی که آب دجله را به این شهر برسانند ناکام ماندند، این شهر پس از متوکل به ویرانه‌ای مبدل شد. این امر درحالی بود که هزینه احداث کاخ‌های آن، به مبلغ ۱۳,۵۰۰,۰۰۰
دینار بالغ شد.
• ساختن مسجد قرویین (قیروانی‌ها) در شهر فاس.
• جانشینی
احمد بن اسد سامان، به عنوان حاکم ماوراءالنهر پس از مرگ برادرش،
نوح بن اسد سامان.
• زلزله‌ای، شام، مصر، عراق و جزیره را فرا گرفت. متوکل پس از این حادثه ۳,۰۰۰,۰۰۰
درهم میان مصدومان تقسیم کرد. در این زلزله، شهر «انطاکیه» ویران شد و برج‌های شهر فرو ریخت و باروهای مناطق مرزی و حصارهای آن، شکاف برداشت و مردمان زیادی در «لاذقیه»، «جبلة» و «رملة» در زیر آوار جان سپردند.
وقوع جنگ و شورش‌های پراکنده در سرزمین‌های روم، افریقیه و
اندلس:
- رومیان به فرماندهی امپراتور میخائیل سوم، سمیساط را محاصره کردند و افراد زیادی را به اسارت درآوردند. علی بن یحیای ارمنی فرمانده مناطق مرزی با غافلگیر ساختن رومیان، محاصره شهر را شکسته و به سپاه میخائیل سوم شکستی سخت وارد آورد.
- امپراتور روم، با دادن رشوه از ساکنان قلعه «لؤلؤه» خواست تا تسلیم شوند. اما آنان پیک امپراتور را دستگیر کرده و همراه با اموال اهدایی دیگر، نزد متوکل فرستادند.
- فضل بن قارن با ناوگانی به سواحل روم یورش برده و بر «انطاکیه» استیلا یافت.
- در دومین حمله دریایی که از سوی نورماندی‌ها به سواحل اندلس صورت گرفت، ناوگان اندلس به فرماندهی خشخاش بن سعید توانست با به آتش کشیدن کشتی‌هایشان، آنان را وادار به فرار کند. خشخاش نیز در این نبرد به قتل رسید.
- خوارج بربر طرابلس علیه ابوابراهیم احمد بن اغلب حاکم افریقا سر به شورش برداشتند؛ اما ابوابراهیم این قیام را قلع و قمع کرد.
- راهبِ شورشی «ایلوخیو» که آشوب‌هایی را برپا کرده بود دستگیر شد و در «کردوبا» به قتل رسید.
• ایولوخیو.
•
خشخاش بن سعید.
•
ذوالنون مصری.
•
محمد بن حبیب.
•
محمد بن زیاد ابیه.
•
نوح بن سامان.
•
هلال الرای.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۲۵.
