سال ۱۶۹ هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۱۶۹ هجری قمری، شصت و نهمین سال از قرن ۲ قمری و مصادف با سال ۱۶۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: به
خلافت رسیدن
موسی الهادی پس از مرگ پدرش مهدی عباسی، وقوع
قیام فخّ در
مکه و گسترش شورش‌های پراکنده در سرزمین‌های روم،
اندلس و
مصر، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون حسین بن علی طالبی و ... .
• درگذشت مهدی خلیفه عباسی و خلافت پسرش موسی الهادی (۲۲ ماه محرم).
• هادی عباسی،
ربیع بن یونس را در وزارت نگه می‌دارد، اما ربیع بعد از چند ماه می‌میرد و خلیفه،
ابراهیم بن ذکوان حرانی را به وزارت برمی گزیند.
• نصب
علی بن
سلیمان بن علی عباسی به امارت مصر به جای
فضل بن صالح عباسی.
• نصب
روح بن حاتم مهلبی به امارت
بصره و گماشتن
خزیمة بن خازم به ولایت ارمنستان.
• نصب
ابراهیم بن مسلم بن قتیبه بر
یمن.
•هادی عباسی، گروهی از زندیقان پیرو اباحیگری را دستگیر و به قتل می‌رساند.
• فرار
ادریس بن عبدالله بن حسن علوی به مغرب.
وقوع قیام فخّ در مکه و گسترش شورش‌های پراکنده در سرزمین‌های روم، اندلس و مصر:
- معیوف بن یحیی حجوری در راس نیروهای رزم تابستانی از طریق «درب الراهب» راه جنگ با رومیان را پیش می‌گیرد و به شهر (اشنه) رسید.
- قیام حسین بن علی بن حسن (مثلّث) بن حسن (مثنّی) بن حسن بن علی بن ابی‌طالب در مکه به همراهی دو عموزاده‌اش؛ ادریس و یحیی و بیعت با حسین به عنوان خلیفه. هادی، خلیفه عباسی سپاهی را تحت فرماندهی محمد بن سلیمان بن علی عباسی، به جنگ او فرستاد. این سپاه در یکی از گذرگاه‌های کوهستانی مکه به نام «فخّ» با نیروهای حسین بن علی درگیر شد و طی نبردی که میان آن دو رخ داد، حسین بن علی کشته و همراهانش به اسارت درآمده نزد هادی برده شدند و هادی نیز همگی را گردن زد. ادریس نیز به مغرب گریخت و دولت ادریسی‌ها را در آن جا تاسیس کرد و یحیی متواری شد و سپس در زمان هارون الرشید از محل اختفای خود خارج شد و هارون او را امان داده و سپس زندانی کرد و یحیی در زندان جان سپرد.
- سرکوب قیام دحیّة بن مصعب اموی در مصر و کشته شدن او.
- محمد بن یوسف فهری بر عبدالرحمان الداخل می‌شورد و با سپاهی «طلیطله» را به قصد جنگ با عبدالرحمان ترک کرد. عبدالرحمان نیز آهنگ او کرد و طی جنگی که چند روز ادامه یافت محمد فهری شکست خورد و به «قوریه» پناهنده شد و عبدالرحمان همه افراد دستگیر شده او را به قتل رساند.
•
حسین بن علی طالبی.
•
دحیه اموی.
•
ربیع بن یونس.
•
مهدی عباسی.
•
نافع قاری.
•
یعقوب هاشمی.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۹۲.
