• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَیْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: زَیْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: زیل (مفردات‌قرآن)، زَیَّلْنَا (لغات‌قرآن)، افتراق.


زَیْل (به فتح زاء و سکون یاء) و زَيال (به فتح زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای افتراق و دورى است.
این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده است.


زَیْل و زَيال
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۸۹.    
به معنای افتراق و دورى است.
زَيَّلهُ‌: فرَّقهُ‌
زايَلهُ‌: فارقهُ‌
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۷۹.    


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:


۲.۱ - لِلزيالِ - خطبه ۱۳۲ (زهد در دنیا)

امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «فَكونوا مِنْها عَلى أَوْفاز، وَ قَرِّبوا الظُّهورَ لِلزيالِ»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۵، خطبه ۱۳۲.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۲، خطبه ۱۲۸.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۰، خطبه ۱۳۲.    

«در دنيا بر عجله‌ها باشيد و پشت مركب‌ها را نزديک كنيد براى فراق دنيا.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۷، خطبه ۱۳۲.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۵.    

(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۹.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۵، ص۴۴۵.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۰۳.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۶۹.    
)
«وَفْز» (بر وزن عقل) به معنی عجله است و جمع آن «اوْفاز» می‌باشد.
«ظَهور» به معنی پشت مركب‌ها است.


۲.۲ - الزيالِ - خطبه ۸۲ (خطبه درخشان)

همچنین در خطبه شگفت‌انگيزى است كه به خطبه غرّاء (درخشان)، معروف است، فرمود: «مَعَ قُرْبِ الزيالِ»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۳، خطبه ۸۲.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۳۶، خطبه ۸۱.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۰، خطبه ۸۳.    

«با نزديک شدن فراق از دنيا.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵، خطبه ۸۳.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۱.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۷.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۳، ص۳۹۲.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۷-۴۱۸.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۰.    
)


این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۵، خطبه ۱۳۲.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۳، خطبه ۸۲.    



۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۸۹.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۷۹.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۵، خطبه ۱۳۲.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۲، خطبه ۱۲۸.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۰، خطبه ۱۳۲.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۷، خطبه ۱۳۲.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۵.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۹.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۵، ص۴۴۵.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۰۳.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۶۹.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۳، خطبه ۸۲.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۳۶، خطبه ۸۱.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۰، خطبه ۸۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵، خطبه ۸۳.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۱.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۷.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۳، ص۳۹۲.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۷-۴۱۸.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۰.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۵، خطبه ۱۳۲.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۳، خطبه ۸۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زیل»، ج۱، ص۵۰۷-۵۰۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 132 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار