زَجْرَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زَجْرَة:(فَاِنَّمَا هِیَ زَجْرَةٌ)«زَجْرَة» از مادّه «
زجر»، گاه، به معنای
طرد است، و گاه، به معنای فریادی است که برای راندن گفته می‌شود،
و در اینجا منظور معنای دوم، و اشاره به «نفخه دوم» و «صیحه ثانی
اسرافیل» می‌باشد. انتخاب تعبیر
«زَجْرَةٌ واحِدَةٌ» در
سوره «نازعات» با توجّه به محتوای این دو کلمه، اشاره به سرعت و ناگهانی بودن
رستاخیز و سهولت و آسانی آن در برابر
قدرت خدا است، که با یک فریاد آمرانه از سوی فرشته رستاخیز، یا
صور اسرافیل، همه مردگان لباس حیات در تن می‌کنند و در عرصه محشر برای حساب حاضر می‌شوند.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
زَجْرَة:
(فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ) (و اين بازگشت تنها با يك صيحه عظيم واقع مى‌شود، و ناگهان همه از قبرها بر مى‌خيزند و نگاه مى‌كنند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مساله بعث يك زجره و نهيب بيش نيست كه وقتى صادر شد، مردم ناگهان زنده شده و مبهوت نظر مى‌كنند هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:
(وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ) و اينكه بر سر جمله
(فَإِنَّما هِيَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ) حرف فاء آورده، به اين منظور بوده كه تعليل را افاده كند و در نتيجه جمله مذكور تعليل مى‌باشد براى جمله
وَ أَنْتُمْ داخِرُونَ و تعبير به كلمه زجرة نيز اشعار به خوارى و ذلت آنان دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان)
(فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ) (ولى بدانيد اين بازگشت تنها با يك صيحه عظيم‌است!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ضمير هى به كلمه كرة بر مى‌گردد. و بعضى گفته‌اند: به كلمه رادفة كه منظور از آن نفخه دوم است بر مى‌گردد، و كلمه زجر به معناى طرد كردن كسى با آواز و نهيب است، و اگر نفخه دوم را زجره خوانده، از اين جهت بوده كه انسان با اين نهيب از نشاه
مرگ به نشاه حيات، و از باطن زمين به روى زمين منتقل مى‌شود.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «زَجْرَة»، ص۲۶۹.
