• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَبَرْجَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَبَرْجَد (به فتح زاء و باء و سکون راء و فتح جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای سنگی است قیمتی که رنگش سبز مایل به زردی است.
این ماده دوبار در نهج البلاغه آمده است.



زَبَرْجَد سنگی است قیمتی، رنگش سبز مایل به زردی است.
الزَبَرْجَد: حجرٌ يشبه الزمرُّد و هو الوانٌ‌ كثيرة و المشهور منها الاَخضر المصريُّ‌ و الاصفر القبرسيُّ‌


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:

۲.۱ - الزَّبَرْجَدِ - خطبه ۱۶۵ (درباره طاووس)

امام علی (علیه‌السّلام) درباره رنگ‌های طاووس فرموده: «وَ فِلَذَ الزَّبَرْجَدِ»
«تکّه‌های زبرجد.»


۲.۲ - زَبَرْجَديَّةً - خطبه ۱۶۵ (درباره طاووس)

و در ادامه این خطبه فرموده: «وَ إذا تَصَفَّحْتَ شَعْرَةً مِنْ شَعَراتِ قَصَبِهِ أَرَتْكَ حُمْرَةً وَ رْديَّةً، وَ تارَةً خُضْرَةً زَبَرْجَديَّةً...»
«اگر موئی از موهای «نی» بالش را به دقت نگری سرخی گل و گاهی سبزی زبرجد را به تو نشان می‌دهد.»

و این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۱.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۰۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۲۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه۱۶۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۹، خطبه۱۶۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه۱۶۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه۱۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۴-۵۶۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۶.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه۱۶۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۲، خطبه۱۶۳.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۸، خطبه۱۶۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه۱۶۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۶-۵۶۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۸۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۸.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۶-۲۷۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه۱۶۵.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه۱۶۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زبرجد»، ج۱، ص۴۹۱.    






جعبه ابزار