زمینه‌های تکبیر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عده‌ای از
اعمال مذهبی، زمینه‌های
تکبیر و
تعظیم خدا را فراهم می‌کنند؛ به این مسأله در برخی
آیات قرآن اشاره شده است.
تسخیر قربانی‌های
حج، زمینه‌ای مناسب جهت
تکبیر و
تعظیم خداوند :
لن ینال الله لحومها ولا دماؤها ولـکن یناله التقوی منکم کذلک سخرها لکم لتکبروا الله علی ما هدکم وبشر المحسنین. «نه گوشت‌ها و نه خون‌های آنها، هرگز به
خدا نمی‌رسد. آنچه به او می‌رسد،
تقوا و پرهیزگاری شماست. این گونه خداوند آنها را مسخر شما ساخته، تا او را بخاطر آنکه شما را
هدایت کرده است بزرگ بشمرید؛ و
بشارت ده
نیکوکاران را!».
هدف نهایی این است که به
عظمت خدا آشنا شوید، همان خدایی که شما را در مسیر
تشریع و
تکوین، هدایت کرده از یک سو
مناسک حج و آئین اطاعت و بندگی را به شما آموخت و از سوی دیگر این
حیوانات بزرگ و نیرومند را مطیع فرمان شما ساخت، تا از آنها در راه
اطاعت خدا، قربانی کردن،
نیکی به نیازمندان و همچنین تامین زندگی خود استفاده کنید.
حج، زمینه‌ای مناسب جهت
تکبیر و
یاد خدا:
فاذا قضیتم منـسککم فاذکروا الله... • واذکروا الله فی ایام معدودت... «و هنگامى كه
مناسکِ (حج) خود را انجام داديد، خدا را ياد كنيد، همانند يادآورى از پدرانتان (آن گونه كه رسم آن زمان بود) بلكه از آن هم بيشتر! (در اين مراسم، مردم دو گروهند:) بعضى از مردم مى‌گويند: «خداوندا! به ما در
دنیا، (
نیکی) عطا كن!» ولى در
آخرت، بهره‌اى ندارند.•...• و خدا را در روزهاى معيّنى ياد كنيد! (روزهاى ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ ماه
ذی حجه)».
واذن فی الناس بالحج یاتوک رجالا... • لیشهدوا منـفع لهم ویذکروا اسم الله فی ایام معلومـت... «و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکب‌های لاغر از هر راه دوری بسوی تو بیایند...• تا شاهد منافع گوناگون خویش (در این برنامه حیات‌بخش) باشند؛ و در ایام معینی نام خدا را، بر چهارپایانی که به آنان داده است، (به هنگام
قربانی کردن) ببرند؛ پس از
گوشت آنها بخورید؛ و بینوای
فقیر را نیز
اطعام نمایید!».
طبق روایتی از
امام صادق علیه السلام در
تفسیر آیه، مقصود از
ذکر خدا، گفتن تکبیرات مخصوص در
ایام تشریق در حج است.
روزه، زمینه ساز تکبیر و سپاسگزاری به درگاه
خداوند:
شهر رمضان الذی انزل فیه القرءان... ولتکبروا الله علی ما هدکم ولعلکم تشکرون. «(روزه، در چند روز معدود)
ماه رمضان است؛ ماهی که
قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه‌های هدایت، و فرق میان
حق و
باطل، در آن نازل شده است ... و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که
شکرگزاری کنید!».
بر اساس این احتمال که تکبیر به معنای تعظیم خدا باشد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «زمینه‌های تکبیر».
