زفر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زَفْر (به فتح زاء و سکون فاء) و
زَفير (به فتح راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای بازدم است.
زَفْر و
زَفير خارج كردن نفس است پس از به درون كشيدن آن يعنى بازدم.
طبرسی و
راغب به عكس گفته‌اند. عبارت
مجمع چنين است «الزَّفِيرُ تَرْدِيدُ النَّفَسِ مع الصوت من الحزن حتى تنتفخ الضلوع» زفير نفس كشيدن است از اندوه كه با صدا باشد تا جائی‌كه دنده‌ها باد كند.
راغب نيز چنين گفته و فقط
حزن و صوت نياورده است.
ايضا زفير صداى
آتش است آنگاه كه به شدت مشتعل گردد.
•
(فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُوا فَفِي النَّارِ لَهُمْ فِيها زَفِيرٌ وَ شَهِيقٌ) (امّا كسانى كه بدبخت شدند، در آتش هستند؛ و براى آنان در آن جا، ناله‌هاى دردناک و نعره‌هاى طولانى است.)
شهیق مقابل زفير است و هر دو از صداهاى اندوهناكان است كه به هنگام نفس كشيدن و بازدم از آنها شنيده می‌شود.
معنى آيه در «خلد» گذشت.
•
(إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَها تَغَيُّظاً وَ زَفِيراً) (هنگامى كه اين آتش آنان را از مكانى دور ببيند، صداى
خشم آلودش را كه با نفس زدن شديد همراه است مى‌شنوند.)
زفير صداى
جهنّم و (صفير) آن است در «جهنّم» گذشت كه آن ذى شعور و عاقل است.
اين كلمه فقط سه بار در قرآن آمده است. سومى
سوره انبیاء آیه ۱۰۰.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زفر»، ج۳، ص۱۶۲.
