زبر - به ضم زاء و فتح باء (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زُبَر (به ضم زاء و فتح باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای تکه‌های بزرگ آهن است.
زُبَر جمع زُبْرَه بر وزن عقده است و آن به معنى تكه بزرگ
آهن است.
(آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذا ساوى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قالَ انْفُخُوا ...) (قطعات بزرگ آهن برايم بياوريد (و روى هم بچينيد). تا وقتى كه كاملًا ميان دو
کوه را پوشانيد. گفت: (در اطراف آن
آتش بيفروزيد، و) در آن بدميد.)
زُبَر به ضمّ (ز) و فتح (ب) جمع زُبْرَه بر وزن عقده است و آن به معنى تكه بزرگ آهن است. يعنى «تكه‌هاى بزرگ آهن را پيش من آوريد تا چون ميان دو لبه كوه را مساوى كرد گفت در آن بدميد.»
(فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً ...) (گروهى از پيروان ناآگاه پيامبران كار خود را در ميان خويش به پراكندگى كشاندند....)
زُبُر در آيه احتمال دارد جمع زبور باشد يعنى «كارشان را تكّه تكّه كرده به صورت كتاب‌ها در آوردند.» و شايد جمع زُبْرَه باشد كه از
اقرب نقل شد.
در آن صورت به قول
راغب مراد از آن به طور استعاره احزاب است يعنى «امرشان را جدا كرده و حزب‌ها شدند.»
در
مجمع گويد: در دينشان متفرق شدند و آن را كتاب‌ها قرار دادند و بنا بر قرائت ابن عامر كه زبرا بر وزن (صرد) خوانده است معنى آن جماعات است يعنى «تفرّقوا احزابا» نصب زُبُرا براى حال است.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زبر»، ج۳، ص۱۵۵.
