• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ریحانة النبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




فاطمه الزهرا (سلام‌الله‌علیهم) بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت در حالی که ۴۵ سال از عمر شریف پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌گذشت در مکه دیده به جهان گشود.



پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به معراج رفت و به آسمان اعلی عروج کرد. به او از میوه و خرمای تازه و سیب بهشتی دادند تا تناول نماید و همان غذای بهشتی در وجود پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به نور فاطمه مبدل شد. به همین علت فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) را «حوراء انسیه» است یعنی یک حوری بهشتی در بین انسان‌های روی زمین است. امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) می‌فرماید از رسول خدا (سلام‌الله‌علیهم) شنیدم که فرمودند:
«سمیت فاطمة فاطمة لان الله فطمها و ذریتها من النار من القی الله منهم بالتوحید والایمان بما جئت به»
«فاطمه فاطمه نامیده شد، به دلیل آنکه خدا او و خاندانش را از آتش جهنم در امان داشته است. به شرط آنکه آنها خدا را در حالی ملاقات کنند که به یگانگی آنچه خداوند نازل فرموده ایمان داشته باشند.»


بعد از رحلت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیهم)، چون شمعی در فراق پدر می‌سوخت و حزن شدیدی آن حضرت را فرا گرفته بود، در آن زمان فرشته وحی جبرئیل به خدمت آن حضرت می‌آمد، وی را تسلی می‌داد و از حال و جایگاه پدرش او را باخبر می‌کرد و به آن حضرت از آنچه بعد از او بر فرزندان او و حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) واقع خواهد شد، خبر داد. اینها را امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) می‌نوشت و آن مصحف فاطمه شد، مصحف قرآن، قرآن نیست ولی سخنی از سخنان خداست، که خداوند بر فاطمة زهراء (سلام‌الله‌علیهم) نازل کرده است. در این باره امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«مصحف فیه مثل قرآنکم هذا ثلاث مرات والله ما فیه من قرانکم حرف واحد»
مصحف فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) سه برابر این قرآن موجود است ولی در یک کلمه نیز مشابهتی با هم ندارند، شامل اخبار اطلاعات در آینده جهان تا روز قیامت سرنوشت فرزندان و ذرۀ آن حضرت، و ستمگری و انواع جنایات خلفای جور می‌باشد.


فدک دهی است حاصلخیز در حجاز و نزدیک خیبر. در سال هفتم هجری که قوای اسلام خیبر را فتح کردند، یهودیان فدک که مدت‌ها با اسلام در ستیز بودند به واهمه افتادند و از در سازش درآمدند و با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و قرار شد تا نصف فدک مال پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باشد؛ زیرا در اسلام، آنچه با صلح بدست آید و مسلمانان آن را با جنگ به دست نیاورده باشند، «فیء» نامیده می‌شود که مخصوص رسول خداست و آن حضرت در مصرف آن صاحب اختیار است. قران مجید در این زمینه می‌فرماید:
«ما افاء الله علی رسول منهم فما اوجفتم علیه من خیل ولا رکاب ولکن الله یبسط رسله علی ما یشاء»
[۵] قرشی، علی اکبر، خاندان وحی زندگانی چهارده معصوم علیه‌السّلام ، ص۱۱۵، دارالکتب الاسلامیه، چ سوم، ت ۱۳۷۳.

«آنچه خداوند از کفار به رسولش برگردانده و بخشیده، چیزی است که شما برای به دست آوردنش نه اسبی بر آن تاخته‌اید و نه شتری، اما خدا پیامبران خویش را به هر چه خواهد مسلط کند».
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هنگامی که فدک را در اختیار خود گرفت، آن را به فرمان خداوند و طبق آیه «فات ذالقربی احقه و...»
[۷] قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۱۷۲، مترجم محمد اشتهاردی، غدیر، چ ۱۳، ت ۱۳۸۶.
«حق نزدیکان را بپرداز» به دخت فرزانه‌اش فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیهم) بخشید تا خودش در آن تصرف داشته باشد.
در آن زمان که بیعت با خلیفه اول پایان یافت و امر خلافت او بر مهاجران و انصار استقرار گرفت و مردم با ابوبکر به عنوان خلیفه بیعت کردند وی مامورین خود را به فدک فرستاد تا نماینده حضرت را از سرزمین فدک خارج نماید. ایشان فرمود: چرا وکیل مرا از فدک خارج ساختی و حال این که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را به من هدیه فرمود. خلیفه از آن حضرت شاهد خواست. آن حضرت علی (علیه‌السّلام)، ‌ام ایمن، رباح غلام رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و حسنین (علیه‌السّلام) را شاهد آورد، اما او آنها را قبول نکرد و فدک را از دست فاطمه گرفت. عجبا آیا او نمی‌دانست که فاطمة الزهرا (سلام‌الله‌علیهم) راستگوست آیا کسی که آیه تطهیر «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس...»
[۹] قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۱۷۲.
[۱۰] قرشی، علی اکبر، خاندان وحی زندگانی چهارده معصوم علیه‌السّلام ، ص۱۱۷.
درباره او نازل شد می‌شود گفت چنین کسی به دروغ ادعا می‌کند.


هنگامی که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) رحلت کرد، هنوز جنازه‌اش را به خاک نسپرده بودند که مردم پیمان خود را نسبت به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شکستند. خلیفه دوم به همراه خالد بن ولید و قنفذ و جمعی از اعراب به درب خانه علی (علیه‌السّلام) آمدند تا از حضرت علی (علیه‌السّلام) برای ابوبکر بیعت بگیرند در آن وقت فاطمة زهراء (سلام‌الله‌علیهم) پشت در آمد.
فاطمة زهراء در این باره می‌فرماید:
«هیزم زیادی در کنار در خانه‌مان جمع کردند و آتش آوردند که درب خانه ما را با هم بسوزانند من در پشت در ایستادم و آنان را به خدا و پدرم سوگند دادم که دست از ما بردارند و بروند، پس خلیفه دوم تازیانه را از دست قنفذ گرفت و با آن به بازوی من زد. تازیانه همچون بازوبند به دور بازویم حلقه زد. سپس او با لگد به در کوبید و آن را به طرف من فشار داد، در حالی که آبستن بودم به صورت افتادم. آتش شعله می‌کشید و چهره‌ام را می‌سوزاند. او چنان به صورتم سیلی زد که گوشواره از گوشم افتاد و درد زایمان مرا گرفت. پس محسن را سقط کردم در حالیکه کشته بی گناه بود» پس از این جریان فاطمة زهرا (سلام‌الله‌علیهم) همچنان در بستر بود تا به شهادت رسید.

۴.۱ - تاریخ شهادت

در منهاج الدموع آمده:
فاطمه زهراء (سلام‌الله‌علیهم) در بین نماز مغرب و عشاء سوم جمادی الثانی یا پانزدهم جمادی الاولی سال یازدهم هجری در سن هیجده سالگی از دنیا رفت. او را یا بقیع و یا در خانۀ خود که نزدیک قبر رسول خدا (سلام‌الله‌علیهم) است دفن نمودند.
[۱۲] گلپایگانگی، علی، منهاج الدموع، ص۲۴۷.

مولف کتاب بیت الاحزان می‌گوید:
[۱۳] گلپایگانگی، علی، منهاج الدموع، ص۲۴۷.
[۱۴] قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۲۶۱.

در مدت زندگانی فاطمة زهرا (سلام‌الله‌علیهم) بعد از رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، بین مورخین و راویان اختلاف نظر است. بیشترین وقتی که گفته‌اند شش ماه است و کمترین آن چهل روز است. ولی آن نظریه‌ای که ما انتخاب کرده‌ایم این است که فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیهم) بعد از پدر بزرگوارش، نود و پنج روز زندگی کرد و در سوم جمادی الاخر سال یازدهم هجرت، از دنیا رفت.

۴.۲ - محل دفن آن حضرت

اگر چه قبرستان بقیع، و میان منبر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و قبر آن حضرت و خانه فاطمه الزهراء به عنوان مکان‌های احتمالی جهت دفن آن حضرت اعلام شده است ولی حساسیت دستگاه خلافت و عملی شدن وصیت حضرت مبنی بر عدم شرکت آن افراد در مراسم دفن ایشان ایجاب می‌کرد که او را در خانه اش دفن کنند و این قول مقبول اکثر محققین و علمای اسلام است.
حضرت رضا (علیه‌السّلام) در این زمینه می‌فرماید:
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیهم) در خانه خودش دفن گردید، ولی چون بنی امیه مسجد را توسعه دادند، اکنون در داخل مسجد قرار دارد.



۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۷، مؤسسة الوفاء، ت ۱۴۰۳ هحری و ۱۹۸۳ هجری.    
۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۸.    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۲۳۹، متوی سنه ۳۲۸.    
۴. حشر/سوره۵۹، آیه۴.    
۵. قرشی، علی اکبر، خاندان وحی زندگانی چهارده معصوم علیه‌السّلام ، ص۱۱۵، دارالکتب الاسلامیه، چ سوم، ت ۱۳۷۳.
۶. روم/سوره۳۰، آیه۳۸.    
۷. قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۱۷۲، مترجم محمد اشتهاردی، غدیر، چ ۱۳، ت ۱۳۸۶.
۸. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۹. قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۱۷۲.
۱۰. قرشی، علی اکبر، خاندان وحی زندگانی چهارده معصوم علیه‌السّلام ، ص۱۱۷.
۱۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۳۱.    
۱۲. گلپایگانگی، علی، منهاج الدموع، ص۲۴۷.
۱۳. گلپایگانگی، علی، منهاج الدموع، ص۲۴۷.
۱۴. قمی، عباس، رنجها و فریادهای فاطمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ص۲۶۱.
۱۵. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۶۱.    



سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «ریحانة النبی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۱/۲۳.    






جعبه ابزار