• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رُکْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رُكْن (به ضم راء و سکون کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای پايه، ستون، طرف قويتر و امر عظيم است.
اَرکان (به فتح الف) جمع آن است.



رُكْن به معنای پايه، ستون، طرف قويتر و امر عظيم است.
اَرکان جمع آن است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نامه ۳۵

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) آن‌گاه كه خبر شهادت محمد بن ابی بکر را به ابن عباس خبر مى‌داد چنين نوشت: «أَمّا بَعْدُ، فَإِنَّ مِصْرَ قَدِ افْتُتِحَتْ، وَ مُحَمَّدُ بْنُ أَبي بَكْر ـ رَحِمَهُ اللهُ ـ قَدِ اسْتُشْهِدَ، فَعِنْدَ اللهِ نَحْتَسِبُهُ، وَلَداً ناصِحاً، وَ عامِلاً كادِحاً، وَ سَيْفاً قاطِعاً، وَ رُكْناً دافِعاً» یعنی: «مصر سقوط كرد، محمد بن ابى بكر شهید شد، او را نزد خدا ذخيره خود مى‌دانيم، او براى من فرزندى خيرخواه، حاكمى تلاشگر، شمشيرى برنده، و ستون مدافعى بود.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - حکمت ۸۶

و نيز فرموده: «أَوْضَعُ الْعِلْمِ ما وُقِفَ عَلى اللِّسانِ، وَ أَرْفَعُهُ ما ظَهَرَ في الْجَوارِحِ وَ الاَْرْكانِ» یعنی: «پست‌ترين علم آن است كه منحصر به زبان باشد و بالاترين آن علمى است كه در اعضاء و جوارح به طور عمل آشكار شود.» (شرح‌های حکمت: ) اركان بدن اعضاء رئيسه‌ آن است مانند قلب و مغز.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۶، ص۲۵۶.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۶۰، نامه ۳۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۶۷، نامه ۳۵.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰۸، نامه ۳۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۳۷، نامه ۳۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۰، ص۴۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۵۶-۵۷.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۴۵.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۹، حکمت ۸۶.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۰، حکمت ۹۲.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۳، حکمت ۹۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۳، حکمت ۹۲.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۲، ص۵۴۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۳۷.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۴۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رکن»، ج۱، ص۴۶۷.    






جعبه ابزار