رَکْس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَكْس (به فتح راء و سکون کاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای
سرنگون کردن است.
رَكْس به معنای
سرنگون كردن است.
در
مفردات و
اقرب گويد: «
قَلْبُ الشي‌ء على رأسه و ردّ اوله الى آخره» ركس و اركس هر دو به يک معنى است.
به مواردی از
رَكْس که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَما لَكُمْ فِي الْمُنافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَ اللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِما كَسَبُوا) يعنى «چرا درباره
منافقان دو گروه شده‌ايد گروهى صلاح را در مدارا با آنها می‌داند و گروهى بی‌زارى از آنها دعوت می‌كند حال آنكه خدا سرنگونشان كرده. (ديگر به
هدایت بر نمی‌گردند.)»
(كُلَّما رُدُّوا إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيها ...) «هر وقت به
فتنه رانده شوند به
سر در آن افتند (و طالب آن باشند.)»
به مواردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«وَ ارْتِكَاسُهُمْ فِي الضَّلَالِ وَ الْعَمَى» يعنى «
سرنگون شدنشان در
گمراهی و
سرگردانی.»
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره
معاویه می‌فرماید:
«هَذَا الشَّخْصِ الْمَعْكُوسُ وَ الْجِسْمِ الْمَرْكُوسِ» یعنی «اين شخص عوض شده از فطرت
توحید و اين
جسد سرنگون شده و مقلوب الفكر.»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رکس»، ج۳، ص۱۱۹.
