• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَدَع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: رَدَع (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: ردّ.


رَدَع (به فتح راء و دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای مانع شدن و برگرداندن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌ کار رفته است، مانند:
رَدْع (به فتح راء و سکون دال) به معنی منع؛
رِداع (به کسر راء) به معنی مانع است.
ده مورد از این لفظ در نهج البلاغه آمده است.



رَدَع
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۲.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۳۵.    
به معنای مانع شدن و برگرداندن است.
«رَدَعَهُ‌ رَدْعاً: کفَّهُ‌ و ردَّهُ‌.»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۶۸.    

رَدْع به معنی منع است.
رِداع به معنی مانع است.


۱.۱ - رَدَع - خطبه ۱۹۵ (درباره حق تعالی)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره حق تعالی فرموده:
«الْحَمْدُ لله الَّذی... رَدَعَ خَطَراتِ هَماهِمِ النُّفوسِ عَنْ عِرْفانِ کُنْهِ صِفَتِهِ»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه۱۹۵.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۹۳، خطبه۱۹۰.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۸، خطبه۱۹۵.    

«حمد خدا را که خطورات همت‌های نفوس را از دانستن کنه صفت خویش مانع شده است.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۹، خطبه۱۹۵.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۳.    

(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۴-۷۸۵.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۲۴.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۸۷.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۰.    
)


۱.۲ - رَدْعاً - حکمت ۲۴۳ (علل احکام)

در بیان علل احکام فرموده:
«فَرَضَ اللهُ... الاَْمْرَ بِالْمَعْروفِ مَصْلَحَةً لِلْعَوامِّ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ رَدْعاً لِلسُّفَهاءِ»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت۲۴۳.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۸، حکمت۲۵۲.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۲، حکمت۲۵۲.    

(خداوند واجب فرمود... «امر به معروف» را به خاطر اصلاح توده مردم، «نهی از منکر» را برای بازداشتن بی خردان.)
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳، حکمت۲۵۲.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    

(شرح‌های حکمت:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۲-۶۲۳.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۸۸-۸۹.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۱۹-۳۲۲.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۶.    
)


ده مورد از این لفظ در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۲] سید رضی، محمد،، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه ۱۹۵.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت ۲۴۳.    
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۳، خطبه ۹۰.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۶.    
[۲۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۶.    
[۲۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
[۲۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۲، خطبه ۱۵۵.    
[۲۹] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۹۰، خطبه ۹۰.    
[۳۰] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۲.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۳۵.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۶۸.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه۱۹۵.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۹۳، خطبه۱۹۰.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۸، خطبه۱۹۵.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۹، خطبه۱۹۵.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۳.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۴-۷۸۵.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۲۴.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۸۷.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۷۰.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت۲۴۳.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۸، حکمت۲۵۲.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۲، حکمت۲۵۲.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳، حکمت۲۵۲.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۲-۶۲۳.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۸۸-۸۹.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۱۹-۳۲۲.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۶.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد،، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه ۱۹۵.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۰، حکمت ۲۴۳.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۳، خطبه ۹۰.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۶.    
۲۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۶.    
۲۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۰، خطبه ۹۰.    
۲۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۲، خطبه ۱۵۵.    
۲۹. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۹۰، خطبه ۹۰.    
۳۰. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَدَع»، ج۱، ص۴۴۲-۴۴۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 243 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 195 نهج البلاغه
جعبه ابزار