روضة الاعلام بمنزلة العربیة من علوم الاسلام (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«روضة الاعلام بمنزلة العربیة من علوم الاسلام» تالیف
محمد بن علی بن ازرق حمیری غرناطی (۸۳۱- ۸۹۶ ق) به
زبان عربی است. کتاب در
سال ۸۷۵ ق با موضوع علوم ادبیات عرب و فضایل آن تالیف شده است.
کتاب مشتمل بر تمهید، مقدمه محقق، چهار باب و یک خاتمه است. سه باب اول کتاب، در جزء اول، و باب چهارم، در جزء دوم آورده شده است.
مؤلف، در توضیح و شرح مباحث از لطایف و ظرائفی قرآنی، روایات شریف نبوی به نقل از منابع
اهل سنت و اشعار
عرب فراوان استناد می‌کند.
کتاب به شرح و توضیح علوم عربی و تمایز و برتری این
علم از سایر علوم اختصاص دارد. مؤلف اعتقاد دارد به دلیل اینکه
قرآن کریم و روایات شریف نبوی به زبان عربی است و این دو از منابع بزرگ معارف الهی می‌باشند لذا زبان و
علوم عربی نسبت به سایر علوم فضیلت و برتری دارد و تعلیم و یادگیری آن از جمله وظایف مسلمین است.
محقق کتاب سعیده علمی در مقدمه اش بر کتاب، حیات و عصر مؤلف، سبب تالیف کتاب، اساتید، شاگردان و آثار مؤلف را مورد بررسی قرار داده است.
مختصری از مطالب ابواب چهارگانه کتاب به این ترتیب است:
۱- باب اول با مقدمه‌ای درباره مدلول اسم
نحو به لحاظ لغوی و اصطلاحی شروع می‌شود. فضلیت و برتری علوم عربی بر سایر علوم در این باب بیان شده است. خاتمه این باب نیز مشتمل بر سه فصل در فضایل
علوم عقلی ، فضایل
علوم نقلی و فضایل علوم مرکب از عقلی و نقلی است.
۲- مؤلف در باب دوم کتاب در ضمن دو قاعده و دو مقام به بیان اهمیت و منفعت
علم نحو و ضرورت نیاز به آن در میان مسلمانان می‌پردازد.
۳- نویسنده در باب سوم در ضمن دو فصل حکم
استنباط و اشتغال به نحو را از دیدگاه
شرع مورد بررسی قرار داده است.
۴- در باب چهارم کتاب به نسبت علوم عربی در میان سایر علوم و فواید علوم عربی پرداخته می‌شود. مؤلف پنج فایده را بیان می‌کند و در مورد هر کدام شرح و توضیح می‌دهد. همچنین پیرامون قواعد
ادبیات عرب و شیوه به کارگیری آن مطالبی بیان می‌شود.
مؤلف، در خاتمه کتاب پیرامون آداب متعلمین و محصلین علوم عربی و این که متعلم در برخورد با دیگران باید متخلق به چه آدابی باشد در سه بخش مطالبی را ذکر می‌کند.
فهارس آیات، روایات شریفه، ابیات و اشعار، اعلام، کنیه‌ها و لقب‌ها، قبائل و اماکن و کتب، مصادر تحقیق خطی و چاپی و موضوعات و مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. آدرس آیات و روایات، اختلاف نسخ و بخش‌هایی که در برخی نسخ افتاده و یا سفید است و توضیحاتی درباره برخی مطالب و اعلام در پاورقی ذکر شده است.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
