• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رمد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ورم کردن چشم و دردمند شدن آن را رَمَد گویند. از آن به مناسبت در بابهایى نظیر طهارت، صلات، صوم و حجر سخن گفته‌اند.



رمد نوعى بیماری چشمى است؛ از این رو، در فقه به آن به عنوان مصداقى از بیماریها نگریسته شده و متعلق احکام متناسب با بیمارى قرار گرفته است که به نمونه‌هایى از آن در ابواب یاد شده اشاره مى‌کنیم.


احکام مرتبط با رمد در باب طهارت

۲.۱ - وضو و غسل مبتلا به رمد



۲.۱.۱ - تیمم بدل از وضو و غسل

با ضرر داشتن آب براى مکلّف، وظیفه او از وضو و غسل به تیمّم منتقل مى‌شود؛ از این رو، شخص مبتلا به رمد، در صورتى که شستن صورت به چشمش زیان مى‌رساند، وظیفه‌اش تیممّ است. لیکن چنانچه آب تنها براى چشم زیان داشته باشد و شستن باقى صورت، ضررى به چشم نرساند، در انتقال به تیمّم اختلاف است. بنابر قول بسیارى از فقها، وظیفه مکلّف در این صورت به تیمّم انتقال مى‌یابد؛
[۳] مصباح الهدى‌ ج۴، ص۲۹.
[۴] العمل الأبقى‌ ج۲، ص۲۶۰-۲۶۱.

بلکه این قول به ظاهر کلمات فقها نسبت داده شده است.
[۶] مفتاح الکرامة ج۱، ص۴۷۷.


۲.۱.۲ - حکم زخم و جبیره

برخى، حکم زخم و جبیره را بر آن جارى و شستن صورت و اطراف چشم را لازم دانسته‌اند.
در اینکه گذاشتن پارچه‌ای تمیز بر روى چشم و مسح بر روى آن نیز لازم است یا نه، اختلاف است.
[۸] العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۴۶.


۲.۱.۳ - جمع بین تیمم و جبیره

برخى نیز احتیاط را در جمع بین تیمّم و وضو یا غسل جبیره‌ای دانسته‌اند.
[۹] وسیلة النجاة، ص۳۵.
[۱۰] العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۴۵-۴۴۶.


۲.۲ - ترک مداوای رمد

ترک مداوای بعضى بیماریها از جمله بیمارى رمد، در فرض امکان صبر و نداشتن خطر، مستحب است.


احکام مرتبط با رمد در باب صلات

۳.۱ - نمازگزاردن به حالت اضطجاع

نمازگزار مبتلا به رمد، چنانچه بیمارى‌اش بهبود نمى‌یابد جز به اضطجاع (به پهلو دراز کشیدن) نماز را به همان حال مى‌خواند هرچند قادر به ایستادن باشد.




۴.۱ - روزه در صورت ضرر داشتن

از شرایط صحت روزه، زیان نداشتن آن براى انسان است. بنابر این، چنانچه روزه موجب تشدید بیمارى رمد گردد، صحیح نیست.




۵.۱ - جواز تصرف تبرعی در اموال

بنابر قول گروهى از فقها، انسان در بیماری منجر به مرگ نمى‌تواند در افزون بر یک سوم از اموال خود تصرّف تبرعی کند، مانند آنکه آن را به کسى ببخشد. لیکن بیمارى‌اى که چنین وضعیتى ندارد، مانند چشم درد، از این حکم مستثنا و در آن، تصرف در افزون بر یک سوم نافذ است.


۱. جواهر الکلام ج۵، ص۱۱۲-۱۱۳.    
۲. مستمسک العروة ج۲، ص۵۴۶.    
۳. مصباح الهدى‌ ج۴، ص۲۹.
۴. العمل الأبقى‌ ج۲، ص۲۶۰-۲۶۱.
۵. التنقیح (الطهارة) ج۵، ص۲۱۷-۲۱۸.    
۶. مفتاح الکرامة ج۱، ص۴۷۷.
۷. الحدائق الناضرة ج۴، ص۲۸۵.    
۸. العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۴۶.
۹. وسیلة النجاة، ص۳۵.
۱۰. العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۴۵-۴۴۶.
۱۱. وسائل الشیعة ج۲، ص۴۰۸.    
۱۲. وسائل الشیعة ج۲۵، ص۲۲۹.    
۱۳. جامع المقاصد ج۲، ص۲۱۱.    
۱۴. العروة الوثقی‌ ج۳، ص۶۱۵.    
۱۵. المبسوط ج۴، ص۴۳.    
۱۶. شرائع الإسلام ج۲، ص۴۸۸-۴۸۹.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۱۴۱-۱۴۲.    


رده‌های این صفحه : احکام جبیره | تیمم | حجر | فقه | وضو




جعبه ابزار