• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ربص (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَبَص ( به فتح راء و باء) از واژگان قرآن کریم به معنای انتظار است. کلیه موارد به کار رفته از این واژه در قرآن کریم از باب تفعّل است.



رَبَص (بر وزن فلس) به معنای انتظار است. همچنين است تَرَبَّص. راغب می‌گويد: تَرَبَّص انتظار كشيدن است براى چيزى مثل انتظار كشيدن براى گرانی يا فراوانى متاع يا براى امری كه حصول و يا زوال آن محل انتظار است.
ناگفته نماند كلّيه موارد به كار رفتن اين كلمه در قرآن مجيد از باب تفعّل است.


به مواردی از رَبَص که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - تَرَبَّصُونَ‌ (آیه ۹ سوره توبه)

(قُلْ هَلْ‌ تَرَبَّصُونَ‌ بِنا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ) «بگو آيا براى ما جز يكى از دو نيكى انتظار می‌كشيد؟»

۲.۲ - يَتَرَبَّصْنَ‌ (آیه ۲۲۸ سوره بقره)

(وَ الْمُطَلَّقاتُ‌ يَتَرَبَّصْنَ‌ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ) «زنان طلاق داده شده سه قرء (حیض) منتظر مى‌مانند و آنگاه عده آنها تمام می‌شود.»

۲.۳ - تَرَبَّصُوا و الْمُتَرَبِّصِينَ‌ (آیه ۳۱ سوره طور)

(قُلْ‌ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُمْ مِنَ‌ الْمُتَرَبِّصِينَ‌) «بگو منتظر بمانيد من با شما از منتظرانم.»

۲.۴ - نَتَرَبَّصُ‌ (آیه ۳۰ سوره طور)

(أَمْ يَقُولُونَ شاعِرٌ نَتَرَبَّصُ‌ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ) ریب به معنى قلق و اضطراب و منون به معنى مرگ است‌ رَيْبَ الْمَنُونِ‌ يعنى آشفتگى مرگ يعنى: «بلكه می‌گويند شاعر است منتظر مرگ او باشيم تا مرگ وى در رسد و نام و هدفش از بين برود.»


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۴۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۳۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۴، ص۱۷۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۳۳۹.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۳۸.    
۶. توبه/سوره۹، آیه۵۲.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۴۱۲.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۰۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۱۶.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۵۸.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۲۸.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۴۵.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۳۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۷۳.    
۱۶. طور/سوره۵۲، آیه۳۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۸.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۸.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۴.    
۲۱. طور/سوره۵۲، آیه۳۰.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۷.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۸.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۷.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ربص»، ج۳، ص۴۶.    






جعبه ابزار