عیسیبنمینابن وردان (ابوموسی) معروف به قالون (۱۲۰-۲۰۵ یا ۲۲۰ق) قرائت را از نافع فراگرفت، و نافع او را به دلیل حسن قرائت و تجوید «قالون» نامیده است (قالون در زبان رومی به معنی خوب است). قالون با وجود ناشنوایی یا ثقل سامعه از استادان مهم و معروف قرائت بود و اشتباه قاریان را از حالت و حرکت لب و دهان آنان درمی یافت و به اصلاح آن میپرداخت. ابن حجر ، قالون را از ثقات و راویان مورد اعتماد در قرائت معرفی کرده است؛ ولی در امر حدیث، فی الجمله نمیتوان او را کاملا ثقه و مورد اعتماد معرفی کرد.
عثمان بن سعید مصری (۱۱۰ - ۱۹۷ق) از راویان قرائت نافع بوده است. وی ملقب به ورش بود. این لقب را به دلیل سپیدی بسیار زیاد بدن او بر او نهاده بودند. اما در کتاب تاج العروس دلیل این لقب را چنین آورده که: ورش کوتاه قد بود و جامههای کوتاهی هم میپوشید و چون راه میرفت پاهایش رنگهای مختلفی داشت، برای همین نافع صدا میزد که بخوانای ورشان؛ بیاای ورشان؛ کجاست ورشان و... سپس کلمه ورشان کوتاه شد به ورش. ورشان گونهای پرنده است مانند کبوتر . ابن جزری مینویسد: ریاست تعلیم قرائت در زمان خودش به او منتهی شده است. وی دارای گزینشهایی در قرائت قرآن بوده که گاهی مخالف قرائت نافع به نظر میرسید. دانشمندان علم قرائت، ورش را در قرائت، حجت و موثق معرفی کردهاند.
[۱]زنجانی، ابو عبدالله بن نصر الله، ۱۳۰۹ - ۱۳۶۰ق، تاریخ القرآن، ص۱۵۷.
[۲]ابو زرعه، عبد الرحمان بن محمد، - ۴۱۰ق، حجة القراءات، ص۵۲.
[۳]قسطلانی، احمد بن محمد، ۸۵۱ - ۹۲۳ق، لطائف الاشارات لفنون القراءات، ص۱۰۰.