راجِفَه (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
راجِفَه: (يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ) «راجِفَه» از مادّه «
رجف» (بر وزن كشف)، به معناى
اضطراب و لرزه شديد است،
و از آنجا كه اخبار فتنه‌انگيز مايه اضطراب جامعه مى‌شود، به آن
«اراجيف» مى‌گويند.
بسيارى از مفسران معتقدند كه منظور از
«راجِفَه» همان صيحه نخستين يا نفخ صور اول است كه شيپور فناى جهان
و زلزله نابودى دنيا است.
بايد توجّه داشت كه مادّه
«رجف» هم به صورت فعل متعدى
و هم به صورت لازم آمده است، در صورت اول
«راجِفَه» به معناى همان زلزله
عظيمى است كه زمين
و همه موجودات را به لرزه در مى‌آورد،
و در صورت دوم
«راجِفَه» به معناى خود
زمین است كه به لرزه در مى‌آيد (دقت كنيد).
(يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ) (آن روز كه آن زلزله وحشتناک همه چيز را به لرزه در مى‌آورد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه راجفه به صيحه‌هاى
عظيمى تفسير شده كه در آن تردد
و اضطرابى باشد،
و كلمه رادفه به صيحه متاخر تابع تفسير شده، در نتيجه بنا بر اين تفسير، دو آيه مورد بحث با دو نفخه صور تطبيق مى‌شود ... ولى بعضى گفته‌اند: راجفه به معناى هر محركى است كه متحرک را به شدت تكان دهد، چون كلمه رجف هم لازم
و بدون مفعول استعمال مى‌شود،
و معناى تحرك شديد را مى‌دهد،
و هم متعدى استعمال شده معناى تحريك شديد را مى‌دهد،
و مراد از راجفه نيز همان نفخه اولى است، كه زمين
و كوه‌ها را تكان مى‌دهد،
و مراد از رادفه نفخه دوم است، كه متاخر
و بعد از نفخه اول صورت مى‌گيرد.
و بعضى گفته‌اند: مراد از راجفه، زمين
و از رادفه، آسمانها
و ستارگان است، كه آنها نيز به حركت در آمده آسمان را مى‌شكافند،
و ستارگان مضطرب
و متلاشى مى‌شوند. ولى اين دو وجه
و مخصوصا وجه اخير خالى از بعد نيست.
و آنچه با سياق مناسب‌تر است، به هر حال اين است كه جمله «
يَوْمَ تَرْجُفُ ...» ظرف باشد، براى جواب قسم كه در كلام نيامده، تا بر
فخامت و عظمت آن دلالت كند،
و بفهماند آن قدر شديد است كه ناگفتنى است،
و آن جواب عبارت است از جمله لتبعثن- حتما مبعوث خواهيد شد . بعضى ديگر گفته‌اند: كلمه يوم از اين جهت منصوب شده كه در معناى آيه قلوب يومئذ واجفة يوم ترجف الراجفة مى‌باشد، ولى اين وجه هم خالى از بعد نيست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «راجِفَه»، ص۲۴۱.
