• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذَوْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ذَوْد (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: ذَوْد (مفردات‌قرآن)، تَذُودان (لغات‌قرآن).


ذَوْد (به فتح ذال و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای طرد و دفع است.
از اين ماده چهار مورد در نهج البلاغه آمده است.


ذَوْد
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۲۰.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۴۶.    
به معنای طرد و دفع است.
«ذادَهُ‌ عنهُ‌ ذَوْداً: طردهُ‌ و دفعهُ‌.»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۱۳.    



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - ذيادَةً - حکمت ۳۵۸

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۵۸ فرموده:
«إِنَّ اللهَ سُبْحانَهُ وَضَعَ الثَّوابَ عَلَى طاعَتِهِ وَ الْعِقابَ عَلَى مَعْصيَتِهِ ذيادَةً لِعِبادِهِ عَنْ نِقْمَتِهِ وَ حياشَةً لَهُمْ إلَى جَنِّتِهِ.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت۳۵۸.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۴۱، حکمت۳۶۸.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت۳۶۸.    

«خداوند سبحان ثواب را بر طاعت و عقاب را بر معصیت نهاده تا بندگانش را از عذابش منع كند و به بهشت سوق دهد.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت۳۶۸.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۷.    

(شرح‌های حکمت:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۷.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۶۶.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۲.    
[۱۲] ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۹۸.    
)


۲.۲ - ذِيدَتْ - نامه ۶۷ (قثم بن عباس)

به قثم بن عباس فرماندار مکه مى‌نويسد:
«وَ لا تَحْجُبَنَّ ذا حاجَة عَنْ لِقائِکَ بِها فإِنَّها إِنْ ذِيدَتْ عَنْ أَبْوابِکَ فی أَوَّلِ وِرْدِها لَمْ تُحْمَدْ فيما بَعْدُ عَلَى قَضائِها.»
[۱۳] سید رضی، محمد نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۳، نامه۶۷.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴۰، نامه۶۷.    
[۱۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۷، نامه۶۷.    

«حاجتمند را از ملاقات خويش منع نكن، چون اگر حاجت در اول ورود از درهاى تو منع شود ديگر در قضاى آن پسنديده نخواهى بود.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۵، نامه۶۷.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۶۲.    

(شرح‌های نامه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۶۴.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۱۴.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۸۴.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۱.    
)


از اين كلمه چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت۳۵۸.    
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۳، نامه۶۷.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۲۰.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۴۶.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۱۳.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت۳۵۸.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۴۱، حکمت۳۶۸.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت۳۶۸.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت۳۶۸.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۷.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۷.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۶۶.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۲.    
۱۲. ↑ ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۹۸.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۳، نامه۶۷.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴۰، نامه۶۷.    
۱۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۷، نامه۶۷.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۵، نامه۶۷.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۶۲.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۶۴.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۱۴.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۸۴.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۱.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۷، حکمت۳۵۸.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۳، نامه۶۷.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذود»، ج۱، ص۴۲۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 358 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 67 نهج البلاغه
جعبه ابزار