ذو (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذو:
(وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ)ذو به معنای «صاحب، دارا» کلمه‌ای است که برای وصف به اسم ظاهر اضافه می‌شود و از
اسماء ستّه است که اعرابشان به حرف می‌باشد، رفع آن به واو مانند: ذو فضل در
آیه مورد بحث.
بعضی افراد به این کلمه ملقب شده‌اند، مانند:
(ذو القرنین) (و ذو النّون.) و پادشاهان یمن نیز القابشان «ذو» بوده، مانند: «
ذو یزن» و «
ذو نواس» جمع آن «اذواء» است.
و نصب آن به الف مانند:
(.. وَ لَوْ کٰانَ ذٰا قُرْبیٰ..) و جرّ آن به یاء مانند:
(غَیْرِ ذِی زَرْعٍ...)واژۀ «ذوا» تثنیۀ «ذو» در حال رفعی می‌باشد مانند:
(... یَحْکُمُ بِهِ ذَوٰا عَدْلٍ مِنْکُمْ..) و همچنین «ذوی» تثنیۀ آن است در دو حالت نصبی و جرّی مانند:
(... ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ...) و نیز کلمۀ «ذوی» جمع آن است در دو حالت نصبی و جرّی، مانند:
(... ذَوِی الْقُرْبیٰ...) (با استفاده از تبیین اللغات و کتب نحو)
به موردی از کاربرد ذو در
قرآن، اشاره می‌شود:
(مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَ لاَ الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَ اللّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ) (
کافران اهل کتاب، و همچنين
مشرکان، دوست ندارند كه از سوى پروردگارتان، خير و بركتى بر شما نازل گردد؛ در حالى كه
خداوند، هركس را بخواهد، ويژه رحمت خود سازد؛ و خداوند، صاحب فضل و بخشش بزرگ است.)
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ذو»، ج۲، ص۱۰۱.
