• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذَلول (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ذَلول (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: ذلّ (مفردات‌قرآن)، ذَلُول (لغات‌قرآن)، ذلّت.


ذَلول (به فتح ذال) از واژگان نهج البلاغه به معنای رام است.
از مشتقات آن در نهج البلاغه ذُلُل (به ضم ذال و لام) که جمع ذَلول به معنی آرام‌هاست.


ذَلول
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۶.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۷۶.    
به معنای رام است.
ذُلُل بر وزن عنق، جمع ذَلول به معنی آرام‌هاست.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - ذَلول - خطبه ۳۱ (طلحه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف طلحه فرموده:
«يَرْكَبُ الصَّعْبَ وَ يَقولُ: هُوَ الذَّلولُ.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶، خطبه۳۱.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۷۲، خطبه۳۱.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۴، خطبه۳۱.    

«سوار مركب چموش مى‌شود و مى‌گويد: آن آرام است.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵، خطبه۳۱.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۹.    

(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۹.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۴۶.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۴.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۲.    
)


۲.۲ - ذُلُلَ - حکمت ۴۶۲ (دعاى استسقاء)

در دعای استسقاء فرموده:
«اللَّهُمَّ اسْقِنا ذُلُلَ السَّحابِ دونَ صِعابِها.»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۲، حکمت۴۶۲.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۵، حکمت۴۷۲.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۸، حکمت۴۷۲.    

( بار خداوندا! به وسيله ابرهاى رام، به ما باران عنایت كن نه به وسيله ابرهاى سرکش.)
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۳، حکمت۴۷۲.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۷.    

(شرح‌های حکمت:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۷.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۶۸۷.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۳۸.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۲۹.    
)
سید رضی فرموده: اين كلام از عجائب فصاحت است كه ابرهاى پر رعد و برق را به شتران چموش تشبيه كرده و ابرهاى بى رعد و برق را به شتران راهوار و آرام.
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۳.    



۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۶.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۷۶.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶، خطبه۳۱.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۷۲، خطبه۳۱.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۴، خطبه۳۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵، خطبه۳۱.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۹.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۹.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۴۶.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۴.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۲.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۲، حکمت۴۶۲.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۵، حکمت۴۷۲.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۸، حکمت۴۷۲.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۳، حکمت۴۷۲.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۷.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۷.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۶۸۷.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۳۸.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۲۹.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۹۳.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذلل»، ج۱، ص۴۱۶.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 462 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 31 نهج البلاغه
جعبه ابزار