• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دیمة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: مطر (مفردات‌قرآن)، مطر.


ديمَة (به کسر دال و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای باران مداوم و آرام، بدون رعد و برق است. جمع آن دِيَم و ديوم است. لفظ ديمَة فقط یک مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.



ديمَة: (به كسر اوّل) به معنای باران مداوم و آرام، بدون رعد و برق است. جمع آن دِيَم و ديوم است.


حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرموده: «حَتَّى بَعَثَ اللهُ مُحَمَّداً (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم)... خَيْرَ الْبَرِيَّةِ طِفْلاً وَ أَنْجَبَهَا كَهْلاً أَطْهَرَ الْمُطَهَّرِينَ شِيمَةً وَ أَجْوَدَ الْمُسْتَمْطَرِينَ دِيمَةً» «تا خدا محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را بر انگيخت در حالی كه بهترين مردم در طفوليت و نجيب‌ترين آن‌ها در بزرگى و پاكترين آن‌ها در رفتار و اخلاق و سخیترين باران خواسته شده‌ها در باران دادن.» (شرح‌های خطبه: ) مستمطر به صيغه مفعول است.
حضرت در جایی دیگر می‌فرماید: «وَ أَنْشَأَ السَّحَابَ الثِّقَالَ فَأَهْطَلَ دِيَمَهَا وَ عَدَّدَ قِسَمَهَا» «خداوند ابر پر باران را به وجود آورد، باران آن را پى در پى كرد، و قسمت‌هاى آن را (كه كدام به كدام محل بايد ببارد) شمارش فرمود.» (شرح‌های خطبه: ) منظور از باران خير كثير و فيوضات آن حضرت مى‌باشد. «ديم» به صورت جمع آمده است.


این کلمه دیمة فقط یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۶۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۲، خطبه ۱۰۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۰، خطبه ۱۰۳.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۱، خطبه ۱۰۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۱، خطبه ۱۰۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۴۴۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۷.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۱۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۲، خطبه ۱۸۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۲، خطبه ۱۸۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۱۸۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۲.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۶.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۲، خطبه ۱۰۴.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دیمة»، ج۱، ص۴۰۵.    






جعبه ابزار