• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَوْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَوْل (به فتح دال و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای گرديدن و انقلاب از حالى به حالى است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
مُداوَله (به ضم میم، فتح دال و واو) به معنای گردانيدن است.
از این لفظ سیزده مورد در «نهج‌ البلاغه» آمده است.




دَوْل: به معنای گرديدن، انقلاب از حالى به حالى است و دَالَ الايامُ دولة:دارت.
مُداوَله به معنای گردانيدن است.
«دَالَ‌ الزمانُ‌ دولةً: انقلب من حالٍ‌ الى حال»



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - أُديلَ - خطبه ۲۷ (درباره اعراض از جهاد)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره اعراض از جهاد فرموده است: «فَمَنْ تَرَكَهُ رَغْبَةً عَنْهُ وَ أُديلَ الحَقُّ مِنْهُ»
«هر كه از روى اعراض جهاد را ترک كند حق و حکومت از او برگردانده مى‌شود.»


۲.۲ - سَيُدالُونَ - خطبه ۲۵ (حضرت درباره پیشرفت معاویه)

حضرت درباره پيشرفت معاویه فرموده: «وَ إِنّي وَ اللهِ لاََظُنُّ هؤُلاءِ القَوْمَ سَيُدالُونَ مِنْكُمْ بِاجْتِماعِهمْ عَلَى باطِلِهمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ»
«به خدا قسم گمان من آن است كه ياران معاويه به زودى حكومت را از شما مى‌گيرند. به علت اجتماعشان بر باطل خود و به علت پراكندگى شما از امر حق خويش.»



از این کلمه سیزده بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۴۰۳.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۵، ص ۳۷۴.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۲، ص ۲۵۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷، خطبه ۲۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۶۳، خطبه ۲۷.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص ۶۹، خطبه ۲۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۵، خطبه ۲۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۲، ص ۱۴۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۳۹۵.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۴.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۳، خطبه ۲۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۶۰، خطبه ۲۵.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۶۷، خطبه ۲۵.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۱، خطبه ۲۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۳۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۲، ص ۸۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۳۵۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص ۳۳۲.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۷، خطبه ۲۷.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۳، خطبه ۲۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دول»، ج۱، ص۴۰۳.    






جعبه ابزار