• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَمْغ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دَمْغ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: دَمْغ (مفردات‌قرآن)، یَدْمَغُهُ (لغات‌قرآن).


دَمْغ (به فتح دال و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای زخم زدنى كه به مغز برسد، است.
از این لفظ یک مورد در «نهج‌ البلاغه» آمده است.



دَمْغ:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۹۴.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج ۵، ص ۸.    
به معنای زخم زدنى كه به مغز برسد.
«دمغه دمغا» يعنى او را زخم زد و زخم به مغزش رسيد.
دامغه زخمى است كه عمق آن تا دماغ و مغز سر برسد.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - الدّامِغِ - خطبه ۷۱ (در توصیف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم))

حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) فرموده: «اللَّهُمَّ ...اجْعَلْ شَرائِفَ صَلَواتِكَ... عَلَى مُحَمَّد عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ .... وَ الدّافِعِ جَيْشاتِ الاَْباطيلِ، وَ الدّامِغِ صَوْلاتِ الاَْضاليلِ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۲، خطبه ۷۱.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۱۱۷، خطبه ۷۰.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۰۱، خطبه ۷۲.    

«خدايا بهترين صلوات خويش را قرار بده بر محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) بنده و رسولت كه از بين برنده لشكريان باطل و شكننده مغز سطوت‌ها ضلالت بود.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۳۷، خطبه ۷۲.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۲۴.    

(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۲۷.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۳، ص ۱۸۲.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج ۵، ص ۱۹۴.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۱۴۰.    
)
اَباطيل جمع باطِل و اَضاليل جمع ضَلالَت است.


از این کلمه یک بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۲، خطبه ۷۱.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۹۴.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج ۵، ص ۸.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۲، خطبه ۷۱.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۱۱۷، خطبه ۷۰.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۰۱، خطبه ۷۲.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۳۷، خطبه ۷۲.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۴۲۷.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۳، ص ۱۸۲.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج ۵، ص ۱۹۴.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۱۴۰.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۳۲، خطبه ۷۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دمغ»، ج۱، ص۳۹۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 71 نهج البلاغه
جعبه ابزار