دَفَّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَفَّ (به فتح دال و فاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای حرکت دادن بال پرنده توسط خودش است.
این کلمه سه بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
دَفّ دفيف: به معنای حرکت دادن بال پرنده توسط خودش: «
دفّ الطائر دفيفا: حركّ جناحيه كالحمام»
دفّه -به فتح اوّل- جنب و يا صفحه هر چيز.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره بعضى از پرندگان فرموده:
«وَ مَنَعَ بَعْضَها بِعَبالَةِ خَلْقِهِ أَنْ يَسْمُوَ فِي الْهَواءِ خُفُوفاً، وَ جَعَلَهُ يَدِفُّ دَفيفاً» «برخى از آنها را به واسطه سنگينى جسمشان از اين كه به آسانى در دل هوا به پرواز آيند بازداشت و چنان قرار داد كه بتوانند در نزديكى
زمین به پرواز درآيند، و با لطافت
قدرت و دقّت صنعتش با رنگ‌هاى مختلف آنها را به زيبايى رنگ‌آميزى كرد.»
يعنى
خداوند بعضى از پرندگان را به وسيله ضخامت بدنش مانع شد از اين‌كه به سرعت در هوا بالا رود و او را طورى قرار داد كه بال‌هايش را در زمين به حركت در آورد ظاهرا منظور در اين‌جا پرواز نيست.
و حضرت درباره
حکمین و اين‌كه
قرآن را ترجمانى لازم است فرموده:
«إِنّا لَمْ نُحَكِّمِ الرِّجالَ، وَ إِنَّما حَكَّمْنا الْقُرْآنَ. و هذا الْقُرْآنُ إِنَّما هُوَ خَطٌّ مَسْتُورٌ بَيْنَ الدَّفَّتَيْنِ، لاَ يَنْطِقُ بِلِسان، وَ لاَ بُدَّ لَهُ مِنْ تَرْجُمان» «ما مردان را داور قرار نداديم بلكه قرآن را داور قرار داديم ولى قرآن مستور است ميان دو جانب و دو طرف جلدش، خود سخن نمى‌گويد بلكه براى ترجمانى داشته باشد.»
از این کلمه سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دفّ»، ج۱، ص۳۸۸.
