• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَعَس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَعَس (به فتح دال و عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای زیر پا گذاشتن و پر كردن است.
امام علی (علیه‌السّلام) در تشويق ياران به جنگ از این واژه استفاده کرده است.
از اين ماده فقط يک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




دَعَس به معنای زیر پا گذاشتن و پر كردن است. «دَعَسَ‌ الوعاءَ دَعْساً: حشاهُ‌.»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - الْدَّعْسيِّ - نامه ۱۶ (تشويق ياران به جنگ)

امام (علیه‌السّلام) در تشويق ياران به جنگ فرموده: «وَ أَعْطُوا السُّيُوفَ حُقُوقَها... وَ اذْمُرُوا أَنْفُسَكُمْ عَلَى الطَّعْنِ الْدَّعْسيِّ وَ الضَّرْبِ الطِّلَحْفيِّ»
«حق شمشير را در تارومار كردن دشمن بدهيد، خودتان را به نيزه زدنى كه جوف دشمن را پر كند، و به ضربت شديدى تشويق نمایید.»



از اين ماده فقط يک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۸۵.    
۲. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، ج ۲، ص ۲۸۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج ۲، ص ۲۰۶.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۰۰، نامه ۱۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۱۷-۱۸، نامه ۱۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۳۷۴-۳۷۶، نامه ۱۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۵۸۳، نامه ۱۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۶۶۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۶۶۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۹، ص ۲۰۱-۲۰۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۲۲۱-۲۲۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۵، ص ۱۱۴.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۰۰، نامه ۱۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دعس»، ج۱، ص۳۸۵.    






جعبه ابزار