دَرّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَرّ (به فتح دال و راء مشدد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای شير و زياد شدن آن و به معنای فايده نيز است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
•
دِرَّت (به کسر دال و راء مشدد و مفتوح) نیز به معنای شير و كثرت آن است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره
بنی امیه و هم چنین اقوام گذشته از این واژه استفاده کرده است.
از اين کلمه يازده مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
دَرّ به معنای شير و زياد شدن آن است.
فايده را نيز گويند: «
درّت الدنيا على اهلها: كثر خيرها.»
دِرّت نیز به معنای شير و كثرت آن است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام (علیه‌السّلام) درباره بنى اميه فرموده:
«وَايْمُ اللهِ لَتَجِدُنَّ بَني أُمَيَّةَ لَكُمْ أَرْبابَ سُوْء بَعْدي كَالنّابِ الضَّرُوسِ تَعْذِمُ بِفيها وَ تَخْبِطُ بِيَدِها و تَزْبِنُ بِرِجْلِها وَ تَمْنَعُ دَرَّها» «به
خدا قسم بعد از من بنى اميّه را حاكمان بدى خواهيد يافت مانند شتر پير بد خلق كه دوشنده را با دهان مى‌گزد و با دست و پايش مى‌زند و از دوشيدن شيرش مانع مى‌شود.»
آن حضرت درباره اقوام گذشته فرموده:
«وَ لا تَغُرَّنَّكُمُ الدُّنْيا كَما غَرَّتْ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ... الَّذينَ احْتَلَبُوا دِرَّتَها وَ أصابُوا غِرَّتَها» «زندگى شما را نفريبد، چنان كه گذشتگان را فريفت... آنان كه شير
دنیا را دوشيدند و به فريبش رسيدند.»
از اين کلمه يازده مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درّ»، ج۱، ص۳۸۱.
