دَرَسْتَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَرَسْتَ: (وَ لِیَقُولُوْا دَرَسْتَ)«دَرَسْتَ» از مادّه
«درس» به معنای فراگیری است
و این تهمتی بود که
مشرکان به
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌زدند.
(وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ) (و اين گونه آيات (خود را شرح مى‌دهيم؛ بگذار آنها بگويند: «تو درس خوانده‌اى و از ديگرى آموخته‌اى)»! سرانجام مى‌خواهيم آن را براى كسانى كه آماده درك حقايقند، روشن سازيم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه درست به
صيغه دارست كه مذكر مخاطب است و
صيغه درست كه مؤنث
غايب است نيز
قرائت شده است. بعضى درباره نصرف گفته‌اند: تصريف به معناى بيان يك معنا است در صورت‌هاى گوناگون تا فايده‌اش جامع‌تر شود، و كلمه درست از ماده درس به معناى
تعلیم و
تعلم از راه خواندن است، قرائت دارست نيز مبنى بر اين معنا است، جز اينكه زيادتى معنى را افاده مى‌كند. و اما بنا بر قرائت درست به
صيغه مؤنث
غايب، از ماده دروس و به معناى از بين رفتن اثر است. و بنابراين قرائت، معناى آيه چنين مى‌شود كه: تا بگويند اين حرف‌ها همان حرف‌هاى كهنه و از بين رفته است كه ديگر امروز به هيچ دردى نمى‌خورد. هم‌چنان كه در آيات ديگرى اين معنا را از قول
کفار نقل كرده كه گفتند: اين همان اساطير اولين است. و بنا بر قرائت اول معنايش اين است كه: ما آيات را به عبارات گوناگون و بيانات مختلفى گوشزد مى‌كنيم براى هدف‌هايى كه در نظر داريم، و از آن جمله يكى اين است كه اين بدبخت‌ها بدبختى خود را تكميل نموده تو را به اين معنا متهم كنند كه تو اين معارف و اين آيات را نزد بعضى از
اهل کتاب خوانده و از او ياد گرفته‌اى.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «دَرَسْتَ»، ص۲۲۴.
