• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَوْخ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَوْخ (به فتح دال و واو) از واژگان نهج البلاغه به فتح اوّل به معنای ذلّت و خضوع است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
تَدْوِيخ به معنای ذليل كردن است.
از این لفظ یک مورد در «نهج‌ البلاغه» آمده است.




دَوْخ: به معنای ذلّت و خضوع است.
تَدْوِيخ به معنای ذليل كردن است.
«دَاخَ‌ الرجلُ‌ دَوْخاً: ذلَّ‌ و خضع»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - دَوَّخْتُ - خطبه ۱۹۲ (درباره جنگ‌های حضرت در دوران حکومتش)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره جنگ‌های در دوران حکومتش فرموده: «فَأَمّا النّاكِثُونَ فَقَدْ قاتَلْتُ وَ أَمّا الْقاسِطُونَ فَقَدْ جاهَدْتُ وَ أَمّا الْمارِقَةُ فَقَدْ دَوَّخْتُ»
«بدانيد خداوند مرا به قتال اهل ظلم، بیعت‌ شكن و اهل فساد امر فرموده است.»
يعنى با بیعت‌ شكنان جنگيدم و با اهل بغی و طغيان پيكار نمودم، و از دین بيرون رفتگان (خوارج) را كوبيدم و ذليل كردم.



از این کلمه یک بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۴۰۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج ۲، ص ۴۳۱.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۲، ص ۲۴۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۷۲، خطبه ۱۹۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۲، ص ۱۸۱، خطبه ۱۸۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۳۰۰، خطبه ۱۹۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۴۶۷، خطبه ۱۹۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۵۲۰.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۵۲۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۷، ص ۴۸۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۲، ص ۲۴.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۳، ص ۱۸۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۷۲، خطبه ۱۹۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دوخ»، ج۱، ص۴۰۲.    






جعبه ابزار