ده رساله فارسی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ده رساله فارسی»، مجموعه‌ای است نفیس از استاد
حسن زاده ، مشتمل بر موضوعات مختلف قرآنی، عرفانی، حکمی، فقهی، طبی، اخلاقی، ریاضی و فلکی.
این مجموعه، حاوی یک خطبه کوتاه و ده رساله است.
رساله اول، موسوم به «مدارج و معارج» است و در آن، سخن از مدارج
قرآن و معارج
انسان ، به میان آمده و نیز بحثی اجمالی در مورد
حروف مقطعه قرآن، مطرح گردیده است.
رساله دوم، دارای عنوان «کل فی فلک یسبحون»، است. پاره‌ای از مطالب مطرح شده در این رساله، عبارتند از: افلاک، در
علم هیئت از قدیم الدهر به معنی مدارات اجرامند؛ دانشمندان هیوی، فلک را بر جسم کره مطلقا، خواه عنصری و خواه سماوی، اطلاق کرده‌اند؛
ثابت بن قرة که از دانشمندان ریاضی و هیوی بزرگ پیشین است، به چند
قرن قبل از
اسحاق نیوتن ، قائل به
قوه جاذبه زمین بوده است؛ پیشینیان قائل به حرکت وضعی و انتقالی زمین بوده‌اند و کپرنیک و
گالیله بدان متفرد نبوده‌اند؛ ارض قرآنی و ارض هیوی و تمیز هر یک از دیگری و...
رساله سوم، به نام رساله «لوح و قلم» است و در باره حقیقت ملک و تمثل آن برای
انسان ،
وحی ،
قلم ،
لوح ،
کتاب ،
قضا و قدر ،
آسمان و
زمین ، طبقات ملائکه و... سخن گفته است.
رساله چهارم، موسوم به «
لیلة القدر و
فاطمه سلام‌الله‌علیهم» است و در آن، از لیلة القدر بودن و یوم الله بودن حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیهم و مقام رفیع لیلة القدر و یوم الله و عظمت سعه وجودی انسان و شرح صدر او، سخن به میان آمده است.
رساله پنجم، به نام «
مناسک حج » است و در باره
عمره تمتع ،
حج تمتع و برخی از
احکام نساء می‌باشد و در پایان رساله، مؤلف، نامه حاوی برخی از اسرار اعمال
حج را که به یکی از دوستان زائر
بیت الله نوشته، ذکر نموده است.
رساله ششم، موسوم به «کر» است و با توضیح برخی از قواعد و اصطلاحات ریاضی و تمسک به آنها، در مورد مقدار کر بحث کرده است.
رساله هفتم، به نام «قطب نما و قبله نما»، است و در باره فرق قطب جغرافیایی و قطب مغناطیسی زمین، معرفت سمت
قبله از
قطب نما و تمیز قطب نما از
قبله نما سخن می‌گوید.
رساله هشتم، به نام «اختلاف منظر و
انکسار نور»، است و در باره
اختلاف منظر و
انکسار نور و برخی از آلات رصدی و جیب و ارتفاع و بعضی دیگر از مسائل هیوی و ریاضی و طبیعی سخن گفته است.
رساله نهم، به نام «طب و طبیب» است و در آن، از ارزش
علم طب و مقام و منزلت طبیب و برخی از حکایات در زمینه معالجات شگفت انگیز، سخن به میان آمده است.
رساله دهم، موسوم به «تشریح» است و در آن، از سابقه تشریح و جایگاه آن در میان اطبای اسلامی، بحث شده است.
فهرست محتویات مجموعه، در پایان آن ذکر شده است.
نرم افزار مجموعه آثار علامه حسن‌زاده آملی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
