در اين عنوان، دنيا به معناى زندگى در اين جهان، كه در برابر زندگى آخرتى است، بحث شده است. گرچه عنوان «دنيا» ارتباطى نزديك با بسيارى از عناوین ديگر دارد، ليكن به علّت عدم تداخل و تكرار مطالب، در اين عنوان فقط به لفظ «دنيا» و مواردى كه گوياى تقابل دنيا و آخرت است، اكتفا شده است و «جهان» به معناى مجموعه آفرينش، عنوان مستقلّى است كه جداگانه بررسى شده است.
ایشان معتقد است برای انسان دو دنیا وجود دارد: یکی پسندیده که همان طبیعت است که محل تحصیل کمالات و سعادت ابدی است و ازآنجاکه عالم محل تربیت نفوس مستعد و مزرعه آخرت است، پسندیده بوده و نزد اهل سلوک مورد عنایت و دیگری دنیای ناپسند که دلبستگی به دنیا و محبت به آن است و امری قلبی و منشا مفاسد بیشماری است روایاتی که در نکوهشدنیا آمده ناظر به این معناست و روایاتی که در آنها دنیا ستایش شده و محل تجارت اولیای الهی شمرده شده است، ناظر به قسم اول است.
امام خمینی دنیا را دار زوال و تجدد میداند و معتقد است از ویژگیهای عالم دنیا و طبیعت، دارا بودناندازه و مقدار است که هر کس در آن تقدیر واندازه خاصی دارد، همچنین وحدت حقیقی در دنیا راه ندارد و موجودات در این عالم، دارای ترکیب و قابلتجزیه هستند.
امام خمینی یکی دیگر از ویژگیهای دنیا را حجاب بودن آن میداند و معتقد است افزون بر حجاب بودن تعلق و توجه به دنیا و وقوع در طبیعت و بهره از آن نیز برای اولیای الهی حجاب به شمار میرود و استغفار رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) حمل بر این معنا میشود و ممکن است خطیئه حضرت آدم نیز به معنای همین توجه قهری به تدبیر عالم ملک و طبیعت باشد به اعتقاد ایشان، دنیا دار تضاد و تزاحم است برخلاف عالم آخرت که تعارض و تزاحم ندارد همچنین عالم دنیاعالم شرور است؛ زیرا شرور در این عالم زاییده این تزاحم است؛ ازاینرو نشئه دنیا نشئه ظلمت و موت است؛ اما نشئه آخرت نشئه حیات، نور و ادراک است. امام خمینی مرتبه عالم دنیا را پایین مرتبه از مراتب هستی میداند که دنیا جهت نازله عالم طبیعت است.
[۶]خمینی، روحالله، دانشنامه امام خمینی، ج۵، ص۴۳۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.