• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دنانیر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


دنانیر (م ۲۱۰ هـ)، از کنیزان آوازه‌خوان برجسته عصر عباسیان بود و در شعر و ادب سرآمد زمانش بوده و به روایت غنا و شعر قدیم می‌پرداخت.


زادگاه و محل زندگی دنانیر مدینه،
[۱] بستانی، پترس، دائرة المعارف، ج۸، ص۴۰.
و کنیز یکی از اهالی این شهر و آوازه‌خوان برجسته‌ای از آوازخوانان عصر عباسیان بود.
یحیی بن خالد برمکی، وزیر نامی عباسی پس از دیدن او شیفته‌اش گردید و خریداری‌اش کرد. او غنا را از بزرگان فن همچون بذل، ابراهیم موصلی و پسرش اسحاق موصلی، فلیح و ابن‌جامع آموخت.
[۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۱.    
دنانیر به چنان نبوغ و رشدی در غنا رسید که در بسیاری از میادین مسابقه، گوی سبقت را از ابن‌جامع، مغنّی مشهور ربود و بر او پیشی گرفت. وی که به گفته برخی، سرآمد زمانش در شعر و ادب بود، بیشتر از دیگران به روایت غنا و شعر قدیم پرداخت.
[۳] کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷.

این زن اشعاری نیکو می‌سرود، طبعی لطیف و صدایی دلنشین داشت و همین امر‌ هارون عباسی (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) را به قدری دلباخته او گردانید که برای شنیدن غنا و صدایش مکرر به مهمانی یحیی بن خالد می‌رفت و از بزم شعر و غنای کنیزش لذت می‌برد.
دنانیر پس از زوال برامکه موسیقی را رها کرد و حتی از خواهش رشید در اجرای آن امتناع ورزید و بدین‌سبب حکم تنبیه در حق او صادر و اجرا شد، اما عاقبت خلیفه بر او رقّت کرد و آزادش ساخت.
[۴] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۶.    
[۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۲.    


دنانیر سرانجام به سال ۲۱۰ هـ درگذشت.
[۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    


دنانیر کتاب مجرّد الاغانی را از خود به یادگار گذاشت.
[۷] کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷ - ۴۱۹.
[۸] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۴.    
[۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    


برای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود.
[۱۰] غربال، محمد شفيق، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۸۰۴.


۱. ↑ بستانی، پترس، دائرة المعارف، ج۸، ص۴۰.
۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۱.    
۳. ↑ کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷.
۴. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۶.    
۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۲.    
۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    
۷. ↑ کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷ - ۴۱۹.
۸. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۴.    
۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    
۱۰. ↑ غربال، محمد شفيق، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۸۰۴.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۰، برگرفته از مقاله «عبدی دنانیر».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 210 (قمری) | زنان شاعر | شاعران عباسیان | شاعران عرب قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار