دنانیر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دنانیر (م ۲۱۰ هـ)، از کنیزان آوازه‌خوان برجسته عصر
عباسیان بود و در
شعر و ادب سرآمد زمانش بوده و به روایت
غنا و شعر قدیم می‌پرداخت.
زادگاه و محل زندگی دنانیر
مدینه،
و کنیز یکی از اهالی این شهر و آوازه‌خوان برجسته‌ای از آوازخوانان عصر عباسیان بود.
یحیی بن خالد برمکی، وزیر نامی عباسی پس از دیدن او شیفته‌اش گردید و خریداری‌اش کرد. او غنا را از بزرگان فن همچون بذل،
ابراهیم موصلی و پسرش
اسحاق موصلی،
فلیح و
ابن‌جامع آموخت.
دنانیر به چنان نبوغ و رشدی در غنا رسید که در بسیاری از میادین مسابقه، گوی سبقت را از ابن‌جامع، مغنّی مشهور ربود و بر او پیشی گرفت. وی که به گفته برخی، سرآمد زمانش در شعر و ادب بود، بیشتر از دیگران به روایت غنا و شعر قدیم پرداخت.
این زن اشعاری نیکو می‌سرود، طبعی لطیف و صدایی دلنشین داشت و همین امر
هارون عباسی (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) را به قدری دلباخته او گردانید که برای شنیدن غنا و صدایش مکرر به مهمانی یحیی بن خالد می‌رفت و از بزم شعر و غنای کنیزش لذت می‌برد.
دنانیر پس از زوال
برامکه موسیقی را رها کرد و حتی از خواهش رشید در اجرای آن امتناع ورزید و بدین‌سبب حکم تنبیه در حق او صادر و اجرا شد، اما عاقبت خلیفه بر او رقّت کرد و آزادش ساخت.
دنانیر سرانجام به سال ۲۱۰ هـ درگذشت.
دنانیر کتاب مجرّد الاغانی را از خود به یادگار گذاشت.
برای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۰، برگرفته از مقاله «عبدی دنانیر».
