دموج (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دُموج (به ضم دال و میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای داخل شدن در شى‌ء و محكم شدن در آن است. از اين لفظ تنها دو مورد در
نهج البلاغه آمده است.
دُموج:
به معنای داخل شدن در شى‌ء و محكم شدن در آن است. «دَمَجَ دُمُوجاً: دخل في الشيءِ و استحكم فيهِ»
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره مورچه و پشه فرموده
«فَسُبْحانَ مَنْ أَدْمَجَ قَوائِمَ الذَّرَّةِ وَ الْهَمَجَةِ إلَى ما فَوْقَهُما مِنْ خَلْقِ الْحيتَانِ وَالاَْفْيِلَةِ.» « پاک و منزّه است خدایی كه دست‌ها و پاهاى مورچه ريز و پشه ريز را در بدن آنها داخل و محكم كرد تا مافوق آنها از آفرينش نهنگان و فيل‌ها.
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت درباره علم خويش فرموده:
«انْدَمَجْتُ عَلَى مَكْنونِ عِلْم لَوْ بُحْتُ بِهِ لاَضْطَرَبْتُمُ اضْطِرابَ الاَْرْشيَةِ في الطَّويِّ البَعِيدَةِ» (امّا من از علوم و حوادثى آگاهم كه اگر گويم همانند طناب‌ها در چاه‌هاى عميق به لرزه در آييد.)
(شرح‌های خطبه:
) اندماج به معنى پيچيده شدن است: «ادمجه فى الثوب: لفّه فيه»
و شايد به معنى دخول باشد يعنى داخل و محكم شده‌ام در علم نهفته‌ای كه اگر آن را بگويم به لرزه مى‌افتيد مانند لرزيدن ريسمان در چاه‌هاى عميق.
از اين لفظ تنها دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دمج»، ج۱، ص۳۹۲.
