• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دلالت مفهومی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


‌دلالت مفهومی به معنی دلالت لفظ بر لازم معنای منطوقی است.


دلالت مفهومی، از اقسام دلالت لفظی و مقابل دلالت منطوقی بوده و به دلالت لفظ بر معنای لازم جمله، گفته می شود؛ یعنی معنای مفهومی، به طور مستقیم از جمله به دست نمی آید، بلکه لازم معنای منطوقی است، هر چند در این که این لزوم، لزوم بیّن به معنی الاخص است ( قول مشهور ) یا غیر آن،اختلاف وجود دارد
[۱] نائینی، محمد حسین، اجودالتقریرات، ج۱، ص۴۱۴    
؛ برای مثال، در روایت آمده است: " اذا بلغ الماء قدر کرّ لاینجّسه شی ء " که دلالت مفهومی آن این است که " اذا لم یبلغ کراً یتنجس.

در این که مفهوم، صفت دلالت است یا صفت مدلول، اختلاف وجود دارد؛ بعضی همانند مرحوم " بروجردی " آن را صفت مدلول و برخی دیگر صفت دلالت می دانند. برخی نیز آن را امر نسبی به شمار می‌آورند.

در حجیت دلالت مفهومی اختلاف وجود دارد.
[۲] قوانین الاصول، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، ج۱، ص۳۰۴.    
[۳] نهایة الاصول، بروجردی، سید حسین، ص۲۶۴.    
[۴] خلیفه بابکر، مناهج الاصولیین، حسن، ص۱۲۴.
[۵] مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۲، ص۱۷۸.    
[۶] محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابو القاسم، ج۵، ص۱۴۴.    
[۷] فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۳۲۴.
[۸] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۱۱۱-۱۱۲.    
[۹] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۳۶۱
[۱۰] انوارالاصول، مکارم شیرازی، ناصر،ج۲، ص۲۰.    
[۱۱] فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۴، ص۳۹۴.


۱. ↑ نائینی، محمد حسین، اجودالتقریرات، ج۱، ص۴۱۴    
۲. ↑ قوانین الاصول، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، ج۱، ص۳۰۴.    
۳. ↑ نهایة الاصول، بروجردی، سید حسین، ص۲۶۴.    
۴. ↑ خلیفه بابکر، مناهج الاصولیین، حسن، ص۱۲۴.
۵. ↑ مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۲، ص۱۷۸.    
۶. ↑ محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابو القاسم، ج۵، ص۱۴۴.    
۷. ↑ فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۳۲۴.
۸. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۱۱۱-۱۱۲.    
۹. ↑ اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۳۶۱
۱۰. ↑ انوارالاصول، مکارم شیرازی، ناصر،ج۲، ص۲۰.    
۱۱. ↑ فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۴، ص۳۹۴.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۶۰، برگرفته از مقاله «دلالت مفهومی».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | دلالت | دلالت لفظی | مباحث الفاظ
جعبه ابزار