• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دستاورد ایمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از قرآن و سنت و نیز تجربه انسانی دریافته می‌شود که ایمان دینی دستاوردهایی دارد. می‌توان این دستاوردها را در نگاهی کلّی به دو گروه تقسیم کرد: دنیوی، اخروی.
در اینجا ابتدا به دستاوردهای دنیوی و فردی ایمان می‌پردازیم و در ادامه دستاوردهای اخروی ایمان را می‌آوریم.
دستاوردهای دنیوی نیز در دو بخش فردی و اجتماعی شایان بررسی‌اند.



برای ایمان، دستاوردهای دنیوی و فردی بسیاری ذکر کردند که در این مقال به برخی از آنها اشاره می شود.

۱.۱ - آرامش و طمأنینه

در اینکه ایمان مایه آرامش آدمی است، آیات و روایاتی فراوان در دست است؛ از جمله: «او است همان که بر دل‌های مؤمنان آرامش را فرو فرستاد....».

۱.۲ - امیدواری

«چشم داشتن به رحمت پروردگار، مایه امیدواری و دوری از یأس است». در دانش روز نیز به اثبات رسیده است که اهل ایمان کم‌تر به یأس و افسردگی دچار می‌شوند.

۱.۳ - جلب عنایت الهی

خداوند به مؤمنان عنایتی ویژه دارد و دعای آنان را اجابت می‌کند. این حقیقت هم در روایات و هم در آیات قرآن کریم بارها به اشارت و صراحت آمده است.

۱.۴ - رشد و بالندگی معنوی

پایداری بر ایمان معنویت را در انسان رشد می‌دهد و ایمان را ریشه‌دارتر می‌سازد. تا آنجا که ظرفیت و شایستگی میزبانی ملائک را می‌یابد.

۱.۵ - رحمت ویژه الهی

رحمت خداوند همه آفریدگان را می‌پوشاند؛ امّا برای مؤمنان گسترده‌تر و عمیق‌تر است.

۱.۶ - پشتیبانی الهی

از بشارت‌های آشکار الهی آن است که اهل ایمان در حمایت و پشتیبانی الهی‌اند و خداوند آنان را در سختی‌ها و دشواری‌ها یاری می‌دهد.

۱.۷ - شکیبایی و پایداری

به تجربه ثابت شده است و نیز در گفتار بزرگان دین آمده است که میوه ایمان، استواری و پایداری است.

۱.۸ - امان از ترس و اندوه

بنابر آیات‌ قرآنی یکی از پیامدهای ایمان آن است که انسان نه بر گذشته خویش اندوه می‌کشد و نه از آینده می‌هراسد.

۱.۹ - عزّت

هر چند دریافتن این حقیقت بر بی‌ایمانان دشوار است، امّا عزت و سربلندی راستین از آن خداوند و رسول و مؤمنان است.

۱.۱۰ - غیرت و جوانمردی

قرآن کریم درباره اهل ایمان می‌فرماید، آنان کسانی‌اند که به زنا و هرزگی تن نمی‌آلایند. از پاره‌ای روایات نیز بر می‌آید که غیرتمندی و دوری از بی‌بند و باری، از ایمان سرچشمه می‌گیرد.

۱.۱۱ - فضیلت و برتری

قرآن کریم درباره مؤمنان می‌فرماید: «آنان که ایمان آورده و کارهای نیک انجام می‌دهند، بهترین انسان‌هایند.»

۱.۱۲ - هدایت و فراست

از نشانه‌های آشکار ایمان، هدایت و فراست است که خداوند ارزانی می‌کند. در روایت آمده است: «از فراست مؤمن بپرهیزید که او به نور خدا می‌نگرد.»
افزون بر آنچه گذشت، دیگر نشانه‌ها و پیامدهای ایمان عبارت‌اند از:
مسئولیّت پذیری، دل نبستن به دنیا، سلامت جسم و جان، خوش‌بینی به جهان هستی، هدفداری و....

در آیات و روایات برای ایمان دستاوردهای اجتماعی و دینی بسیاری بیان شده که در اینجا بعضی از آنها را می‌آوریم.

۲.۱ - آرامش اجتماعی

ایمان، مایه پای بندی انسان به ضوابط اخلاقی و احکام عملی است و مسلمانان از تعدی به حقوق یکدیگر می‌پرهیزند و بدین سان، جامعه اسلامی پیوسته در آرامش و آسایش است. مؤمن در رفتار و کردار و گفتار خویش، می‌کوشد تا به دیگران آسیب نرساند و بر کسی ستم نکند. رفتار او به گونه‌ای است که در برخی روایات آمده است: «مؤمن گویی لجام بر دهان دارد.» نیز در روایتی آمده است: «مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبانش ایمن‌اند.»

۲.۲ - برکت الهی

قرآن آشکارا می‌فرماید: اگر مردم ایمان آورند و پرهیزگاری کنند، برکات آسمان و زمین بر آنان گشوده می‌شود.

۲.۳ - همیاری و همدردی

از وظایف دینی مؤمنان است که به یاری یکدیگر بشتابند و به آنچه در جامعه اسلامی می‌گذرد، حسّاسیّت نشان دهند؛ چنان که در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) پرداختن به امور مسلمانان، شرط مسلمانی دانسته شده است.
همچنین در برخی روایات آمده است که آن مسلمانی بهتر است که نفع او برای مردم بیش‌تر است.
[۲۲] مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۰۳.
[۲۳] غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۳۹۰.


۲.۴ - برادری و محبّت

ایمان مایه برادری و محبت مؤمنان است. این حقیقت را قرآن آشکار بیان می‌فرماید: «مؤمنان، برادر یکدیگرند».

۲.۵ - خلافت و حکومت الهی

از وعده‌های الهی به مؤمنان، حکومت یافتن در زمین است و شایسته گشتن برای خلافت الهی.

آیات و روایات پرشماری درباره دستاوردهای اخروی ایمان آمده که به بعضی از آنها اشاره می شود.

۳.۱ - آمرزش

آیاتی پرشمار از قرآن کریم بیان می‌فرمایند که خداوند گناهان مؤمنان را می‌آمرزد.

۳.۲ - پاداش الهی

ایمان، انسان را شایسته پاداش الهی می‌کند و او را از نعمت‌های اخروی بهره‌مند می‌سازد.

۳.۳ - جاودانگی در بهشت

آرزوی انسان جاودانگی است؛ امّا آن جاودانگی که همراه سعادت و آسایش و راحتی باشد. قرآن کریم بارها فرموده است که ایمان مایه جاودانگی در بهشت است.

۳.۴ - روزیِ نیکو

قرآن می‌فرماید: «آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و به راه خدا به جهاد برخاستند و... روزی نیکو از آنِ آنان است.»

۳.۵ - لذّت پیوسته

قرآن می‌فرماید: «ای پیامبر ما! به آنان که ایمان آورده و اعمال شایسته انجام داده‌اند، بشارت ده که برایشان باغ‌هایی است که در آنها نهرها جاری است. هر گاه از میوه‌های آن روزی خورند، گویند: پیش از این در دنیا، از چنین میوه‌هایی برخوردار شده بودیم، که این میوه‌ها شبیه به یکدیگرند. و نیز در آنجا همسرانی پاکیزه دارند و در آنجا جاودانه باشند.»



۱. فتح/ سوره۴۸، آیه۴.    
۲. یوسف/ سوره۱۲، آیه۸۷.    
۳. شوری/ سوره۴۲، آیه۲۶.    
۴. توبه/ سوره۹، آیه۱۲۴.    
۵. فصّلت/ سوره۴۱، آیه۳۰.    
۶. نساء/ سوره۴، آیه۱۷۵.    
۷. غافر/ سوره۴۰، آیه۵۱.    
۸. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص۱۷۸.    
۹. مائده/ سوره۵، آیه۶۹.    
۱۰. یونس/ سوره۱۰، آیه۶۲.    
۱۱. منافقون/ سوره۶۳، آیه۸.    
۱۲. فرقان/ سوره۲۵، آیه۶۸.    
۱۳. نهج الفصاحة، ص۵۸۷.    
۱۴. بیّنه/ سوه۹۸، آیه۷.    
۱۵. یونس/ سوره۱۰، آیه۹.    
۱۶. بصائر الدّرجات، ۳۵۷.    
۱۷. عیون اخبار الرّضا، ج۱، ص۲۱۶.    
۱۸. خصال، ج۱، آیه۲۲۹.    
۱۹. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا،ج۱،ص۲۷.    
۲۰. اعراف/ سوره۷، آیه۹۶.    
۲۱. کلینی،محمد بن یعقوب،الکافی،ج۲،ص۱۶۳.    
۲۲. مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۰۳.
۲۳. غرر الحکم و درر الکلم، ج۱، ص۳۹۰.
۲۴. حجرات/ سوره۴۹، آیه۱۰.    
۲۵. نور/ سوره۲۴، آیه۵۷.    
۲۶. انفال/ سوره۸، آیه۷۴.    
۲۷. بقره/ سوره۲، آیه۲۷۷.    
۲۸. مائده/ سوره۵، آیه۶۵.    
۲۹. انفال/ سوره۸، آیه۷۴.    
۳۰. بقره/ سوره۲، آیه۲۵.    



پژوهشکده تحقیقات اسلامی، کتاب فرهنگ شیعه، ص۳۳-۳۵.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | ایمان




جعبه ابزار