دستاورد ایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از
قرآن و
سنت و نیز
تجربه انسانی دریافته می‌شود که
ایمان دینی دستاوردهایی دارد. می‌توان این دستاوردها را در نگاهی کلّی به دو
گروه تقسیم کرد:
دنیوی،
اخروی.
در اینجا ابتدا به دستاوردهای دنیوی و فردی ایمان می‌پردازیم و در ادامه دستاوردهای اخروی ایمان را می‌آوریم.
دستاوردهای دنیوی نیز در دو بخش فردی و
اجتماعی شایان بررسی‌اند.
برای ایمان، دستاوردهای دنیوی و فردی بسیاری ذکر کردند که در این مقال به برخی از آنها اشاره می شود.
در اینکه ایمان مایه آرامش آدمی است،
آیات و
روایاتی فراوان در دست است؛ از جمله: «او است همان که بر دل‌های
مؤمنان آرامش را فرو فرستاد....».
«
چشم داشتن به
رحمت پروردگار، مایه
امیدواری و دوری از
یأس است».
در
دانش روز نیز به اثبات رسیده است که
اهل ایمان کم‌تر به یأس و
افسردگی دچار می‌شوند.
خداوند به
مؤمنان عنایتی ویژه دارد و دعای آنان را اجابت می‌کند. این حقیقت هم در
روایات و هم در آیات
قرآن کریم بارها به اشارت و صراحت آمده است.
پایداری بر ایمان
معنویت را در
انسان رشد می‌دهد و ایمان را ریشه‌دارتر می‌سازد.
تا آنجا که ظرفیت و شایستگی میزبانی
ملائک را می‌یابد.
رحمت خداوند همه آفریدگان را می‌پوشاند؛ امّا برای مؤمنان گسترده‌تر و عمیق‌تر است.
از
بشارت‌های آشکار الهی آن است که اهل ایمان در
حمایت و پشتیبانی الهی‌اند و خداوند آنان را در سختی‌ها و دشواری‌ها
یاری می‌دهد.
به
تجربه ثابت شده است و نیز در
گفتار بزرگان دین آمده است که
میوه ایمان،
استواری و پایداری است.
بنابر آیات قرآنی یکی از پیامدهای ایمان آن است که
انسان نه بر گذشته خویش
اندوه می‌کشد و نه از
آینده می‌هراسد.
هر چند دریافتن این
حقیقت بر بی‌ایمانان
دشوار است، امّا
عزت و سربلندی راستین از آن خداوند و
رسول و
مؤمنان است.
قرآن کریم درباره اهل ایمان می‌فرماید، آنان کسانی‌اند که به
زنا و
هرزگی تن نمی‌آلایند.
از پاره‌ای روایات نیز بر می‌آید که غیرتمندی و دوری از
بی‌بند و باری، از
ایمان سرچشمه می‌گیرد.
قرآن کریم درباره
مؤمنان می‌فرماید: «آنان که ایمان آورده و
کارهای نیک انجام می‌دهند، بهترین انسان‌هایند.»
از نشانه‌های آشکار ایمان،
هدایت و
فراست است که خداوند ارزانی می‌کند.
در
روایت آمده است: «از فراست
مؤمن بپرهیزید که او به
نور خدا می‌نگرد.»
افزون بر آنچه گذشت، دیگر نشانه‌ها و پیامدهای ایمان عبارت‌اند از:
مسئولیّت پذیری،
دل نبستن به دنیا،
سلامت جسم و
جان،
خوش‌بینی به
جهان هستی،
هدفداری و....
در آیات و روایات برای ایمان دستاوردهای
اجتماعی و دینی بسیاری بیان شده که در اینجا بعضی از آنها را می‌آوریم.
ایمان، مایه پای بندی
انسان به
ضوابط اخلاقی و
احکام عملی است و
مسلمانان از
تعدی به
حقوق یکدیگر می‌پرهیزند و بدین سان،
جامعه اسلامی پیوسته در آرامش و
آسایش است. مؤمن در
رفتار و
کردار و
گفتار خویش، می‌کوشد تا به دیگران آسیب نرساند و بر کسی
ستم نکند. رفتار او به گونه‌ای است که در برخی روایات آمده است: «مؤمن گویی
لجام بر
دهان دارد.»
نیز در روایتی آمده است: «
مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبانش ایمن‌اند.»
قرآن آشکارا می‌فرماید: اگر مردم ایمان آورند و پرهیزگاری کنند،
برکات آسمان و
زمین بر آنان گشوده می‌شود.
از وظایف دینی مؤمنان است که به
یاری یکدیگر بشتابند و به آنچه در
جامعه اسلامی می‌گذرد، حسّاسیّت نشان دهند؛ چنان که در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) پرداختن به امور مسلمانان،
شرط مسلمانی دانسته شده است.
همچنین در برخی روایات آمده است که آن مسلمانی بهتر است که
نفع او برای
مردم بیش‌تر است.
ایمان مایه برادری و
محبت مؤمنان است. این حقیقت را قرآن آشکار بیان می‌فرماید: «مؤمنان، برادر یکدیگرند».
از وعده‌های الهی به مؤمنان،
حکومت یافتن در زمین است و شایسته گشتن برای
خلافت الهی.
آیات و
روایات پرشماری درباره دستاوردهای اخروی ایمان آمده که به بعضی از آنها اشاره می شود.
آیاتی پرشمار از
قرآن کریم بیان می‌فرمایند که
خداوند گناهان مؤمنان را می‌آمرزد.
ایمان،
انسان را شایسته پاداش الهی می‌کند و او را از
نعمت‌های اخروی بهره‌مند می‌سازد.
آرزوی انسان جاودانگی است؛ امّا آن جاودانگی که همراه
سعادت و آسایش و راحتی باشد. قرآن کریم بارها فرموده است که ایمان مایه جاودانگی در
بهشت است.
قرآن می‌فرماید: «آنان که ایمان آوردند و
هجرت کردند و به
راه خدا به
جهاد برخاستند و... روزی نیکو از آنِ آنان است.»
قرآن می‌فرماید: «ای
پیامبر ما! به آنان که ایمان آورده و
اعمال شایسته انجام داده‌اند،
بشارت ده که برایشان باغ‌هایی است که در آنها نهرها جاری است. هر گاه از میوه‌های آن روزی خورند، گویند: پیش از این در
دنیا، از چنین میوه‌هایی برخوردار شده بودیم، که این میوه‌ها شبیه به یکدیگرند. و نیز در آنجا همسرانی پاکیزه دارند و در آنجا جاودانه باشند.»
پژوهشکده تحقیقات اسلامی، کتاب فرهنگ شیعه، ص۳۳-۳۵.
